نمایه آماری نمایش خانگی در سال ۱۳۹۳

تولید و انتشار اطلاعات و آمار کمک زیادی به شناخت جنبه های مختلف یک موضوع می کند. “روزانه های سینمایی” به روال سال های گذشته نیم نگاهی دارد به پاره ای از اقلام آماری شبکه نمایش خانگی در سالی که گذشت. بی شک انتظار می رود در سالی که به نام نمایش خانگی نامیده شده است، شاهد جهش تازه ای در فعالیت های این شبکه در سال جاری باشیم و بهبود بسیاری از آمارهایی که اصطلاحاً خروجی شبکه به شمار می روند، حاصل شود. نسخه کامل این گزارش را می توانید در شماره ۲۵۰ ماهنامه “دنیای تصویر” تحت عنوان “فراموشی تدریجی یک شبکه” بخوانید.

در سال گذشته 58 عنوان فیلم سینمایی ایرانی در شبکه ویدیویی توزیع شد. در بین این فیلم ها ۲۵ عنوان در سال ۹۳ رنگ پرده را به خود دیده بودند و مابقی مربوط به سال های قبل بودند. با توجه به اینکه در سال های گذشته معمولاً نیمی از فیلم های سینمایی در همان سالی که اکران می شدند یکی دو ماه پس از اتمام اکران روانه نمایش خانگی می شدند، در سال ۹۳ با کاهش هفت درصدی فقط ۲۵ عنوان از فیلم های اکران ۹۳ به شبکه راه یافتند. این اقدام احتمالاً به منظور ایجاد فاصله زمانی بیشتر بین اکران و عرضه نسخه ویدیویی فیلم ها صورت گرفته است.

در سال ۹۳ از حیت توزیع فیلم های ویدیویی یا تله فیلم سال پرباری بود و در اقدامی کم سابقه، شمار چنین فیلم هایی با رشدی ۸۰ درصدی به ۹۰ عنوان بالغ شد. بی شک یکی از دلایل گرایش تولید کنندگان چنین آثاری به نمایش خانگی، بسته بودن راهها بسوی شبکه های تلویزیونی است. سیمای جمهوری اسلامی در سالیان اخیر با بالا آوردن بدهی ۲۲۰ میلیارد تومانی که اخیراً از زبان معاونت سیما بازگو شده است، سرمایه گذاری در تولید تله فیلم را به حداقل ممکن رسانده است و تهیه کنندگانی که بصورت فله ای برای سیما تله تولید می کردند، دیگر باید خواب چنین موقعیت هایی را ببینند. بر این اساس تهیه کنندگانی که فیلم های تولید شده با سرمایه شخصی و یا اندک مشارکت تلویزیون، روی دست شان مانده ناگزیر به نمایش خانگی متمایل شده اند و به مصداق کاچی به از هیچی تن به ریسک عرضه محصولشان در این شبکه داده اند.

در سال ۹۳ بیشترین بهای پرداخت شده برای خرید رایت فیلم سینمایی ایرانی به روایتی نه میلیارد ریال برای فیلم شهر موشها ۲ و هفت میلیارد ریال برای آتش بس ۲ بوده است. در سال های اخیر موسسات ویدیو رسانه به خاطر ریسک بالای خرید رایت، ترجیح می دهند به جای خرید رایت قرارداد اصطلاحاً تیراژی با تهیه کننده ها منعقد کنند. در این روش ناشر ویدیویی با مینیموم گارانتی فیلم در ازای تیراژی مشخص، در صورت فروشی بیش از تیراژ مقرر، در ازای هر نسخه مبلغی را به تهیه کننده می پردازد.

بیشترین تیراژ تولید شده از یک فیلم سینمایی ایرانی مربوط به فیلم معراجی هاست که اکران سینمایی، توزیع نمایش خانگی و پخش نسخه سریالی آن در سال ۹۳ صورت گرفت. کمترین تیراژ فیلم های ایرانی شبکه، اختصاص به فیلم هایی دارد که با دید حمایتی سازمان سینمایی رایت ویدیویی آنها از سوی موسسه رسانه های تصویری خریداری شده اند و با تیراژ حداقل ۷۰۰۰۰ نسخه در شبکه توزیع شده اند.

گردش مالی شبکه نمایش خانگی کشور با احتساب ۲۰ میلیون نسخه به فروش رسیده از کلیه محصولات، قریب به ۶۰ میلیارد تومان برآورد می شود. این رقم با گزارش فروش ۵۸ میلیارد تومانی موسسه سینما شهر از مجموع فروش سینماهای کشور در سال ۹۳ بسیار نزدیک می باشد.!

در بین ۱۵ موسسه فعال و نیمه فعال در سال گذشته و چهار شرکت تخصصی پخش محصولات دیداری و شنیداری، موسسه هنرنمای پارسیان و شرکت پخش وابسته به آن بیشترین عنوان را شامل ۱۲۷ فیلم تامین و پخش کرد. طی سالیان اخیر هر ساله حدود ۴۰۰ عنوان محصول در شبکه نمایش خانگی پخش می شود.

شمار رو به تزاید فیلم های داستانی ویدیویی و یا تله فیلم ها در شبکه نمایش خانگی، ممکن است عده ای را به این نتیجه برساند که تقاضا برای چنین محصولاتی در حال افزایش است اما نگاهی به آماری که در باره حداکثر تیراژ این فیلم ها در سال گذشته به دست آمده است، گویای بی رغبتی مخاطبان و مشتریان برای خرید این نوع از محصولات غالباً بی کیفیت است. بهترین عنوان از این گونه در ۲۷ هزار نسخه تکثیر شده است و حداقل تیراژ آنها ۱۵۰۰۰ نسخه است. بدین ترتیب بعد از فیلم های سینمایی خارجی که گاه تیراژ آنها به حداقل ۵ و ۷ هزار نسخه می رسد، تله فیلم ها در رتبه ماقبل آخر جدول تیراژ در شبکه نمایش خانگی هستند.

شاید برای خوانندگان جالب باشد که بدانند بیشترین تعداد فیلم سینمایی ایرانی در پاییز و زمستان توزیع می شود. زیرا تجربه نشان داده است که شب های بلند در این دو فصل فراغت بیشتری را برای خانواده ها ایجاد می کند. در سال ۹۳ در پاییز و زمستان به ترتیب ۱۹ و ۱۷ عنوان و در بهار و تابستان ۱۲ و ۱۰ عنوان فیلم سینمایی ایرانی در پیشخوان های فروش نشسته اند.