سعید رجبی فروتنبا اعلام خبر تازه ترین پروانه های ساخت صادر شده، نام سه فیلمساز زن به فهرست سینماگران زن ایرانی افزوده شد. خانم ها سهیلا گلستانی، آیدا پناهنده و مرجان اشرفی زاده دو کارگردانی هستند که بزودی نخستین فیلم سینمایی اشان را مقابل دوربین می برند.
پوران درخشند، مرضیه برومند، رخشان بنی اعتماد، فریال بهزاد، یاسمن ملک نصر، مرضیه مشکینی و تهمینه میلانی فیلمسازانی بودند که در دهه شصت و هفتاد به سینمای ایران معرفی شدند. در دهه ۸۰ انسیه شاه حسینی، مونا زندی، شالیزه عارف پور، نیکی کریمی، سمیرا مخملباف و پریسا بخت آور موفق به ساخت نخستین تجربه های سینمایی اشان شدند.
در دهه نود و در حالیکه فقط دو سال و اندی از آن سپری شده است، شمار بیشتری از فیلمسازان زن، توانسته اند استعداد و قابلیت های خود را بشناسانند. در سال های اخیر، نادره ترکمانی، تینا پاکروان، نگار آذربایجانی، مهشید افشار زاده، آزیتا موگویی و نرگس آبیار به ترتیب با فیلم های؛ خاله سوسکه و گرداله(هر دو از ترکمانی)خانوم، آینه های روبرو، پنج ستاره، تراژدی و شیار ۱۴۳ خوش درخشیدند و در آینده می توان به تماشای آثار بهتری از آنها امید داشت.
اگر ادعا شود صفت مشترک اغلب فیلمسازان زن نگرش و رویکرد اجتماعی آنها به مسائل پیرامونی است، پر بیراه نیست و تنها استثنای این جمع خانم ها ترکمانی و انسیه شاه حسینی هستند. ترکمانی در سینمای کودک به فعالیت مشغول است و شاه حسینی اصرار دارد در سینمای دفاع مقدس و ژانر فیلم های جنگی به تجربه اندوزی ادامه دهد. البته اگر سینمای جنگ را زیر ژانر اجتماعی قرار دهیم، آنگاه شاه حسینی نیز از این جمع مستثنی نخواهد شد. در بین کارگردانان زن، پوران درخشنده، مرضیه برومند، تهمینه میلانی و فریال بهزاد برای مخاطب کودک و نوجوان فیلم ساخته اند و سه نفر اخیر فیلم فانتزی نیز در کارنامه اشان دارند. هر چه به زمان حال نزدیک تر می شویم سینماگران زن ایرانی به مسائل و چالش های اجتماعی بویژه مخاطرات زنان ایرانی بیشتر توجه کرده اند.
جسارت در انتخاب موضوع و بیان بی پروای آن ممیزه دیگر سینماگران زن است. اغلب فیلم های بنی اعتماد و کمی هم میلانی، فیلم “هیس دخترها فریاد نمی زنند” اثر ماندگار درخشنده، “آینه های روبرو” آذربایجانی در این رابطه قابل اشاره هستند. در بین سینماگران زن قدیمی تر بهزاد کم کارترین و درخشنده و میلانی پرکار نشان داده اند.
در نسل دوم شاه حسینی پرکار و سایرین کم کار هستند. در بین سینماگران نسل سوم افشار زاده در همان کار اولش به باشگاه میلیاردی ها پیوست و نرگس آبیار نیز با تعداد نمایش های فیلم قبل از اکران عمومی و احتمالاً پس از اکران مخاطبان زیادی را به پای فیلم خود نشانده و خواهد نشاند. پاکروان و موگویی به فرصت بیشتری برای تکامل و نمایش استعدادهایشان نیازمندند. داوری در باره گلستانی، پناهنده و اشرفی زاده به تماشای فیلمهای آنها در جشنواره سی و سوم موکول می گردد.
مخملباف و مشکینی با مهاجرت به خارج در صف اپوزیسیون درآمدند و هم اینک ۱۹ کارگردان دیگر در ایران کمابیش فعالیت می کنند. کم سرمایه ای نیست.!
بد نیست بدانید؛ پیش از انقلاب فقط خانم شهلا ریاحی (بازیگر) موفق به ساخت یک فیلم ناموفق در گیشه به نام مرجان شده بود.
آقای فروتن نظر شما درمورد ردکارپت رضا عطاران چیست؟
سید جان متاسفانه هنوز ندیده ام.