روزانه های سینمایی
همه آنچه که من دیدم ( ۲ )

همه آنچه که من دیدم ( ۲ )

سر انجام از سوی روابط عمومی جشنواره فیلم فجر اسامی بیست و سه تله فیلم راه یافته به بخش ویدیو سینمای بیست و هشتمین دوره جشنواره اعلام شد . اگر بر خلاف پست قبلی من که به گزینش بیست و پنج اثر اشاره کرده بودم ، در خبر منتشره  فقط نام از بیست و سه عنوان برده شده است  ، بدان خاطر است که در چند هفته گذشته دو عنوان فیلم به دلیل پخش از تلویزیون از فهرست کنار گذاشته شدند . همچنین …

با اغماض مسئولان جشنواره ، علیرغم انقضای مهلت اعلام شده تعداد دیگری از آثار رسیده ، اعم از کوتاه یا بلند داستانی مورد بازبینی قرار گرفتند . به هر حال منابع سرمایه گذار و فیلم ساز نشان دادند که سالانه قادر به تولید و نمایش بیش از یکصد عنوان تله فیلم در کشور هستند و این رقم تقریبا دو برابر آثار سینمایی در کشور می باشد . از سوی دیگر مناسبات حاکم بر شبکه نمایش خانگی کشور ، گویای این واقعیت است که هر قدر در تله فیلم ها ،به عنصر اعتبار و اشتهار در چینش عوامل فنی و هنری اهمیت داده شود ، به همان میزان خریداران بهای بیشتری را برای ابتیاع رایت ویدیویی فیلم های تولید شده پرداخت خواهند کرد . به موجب پاره ای از اخبار امیدوارکننده ، چنانچه مدیران سیما و سینمای کشور به تفاهمی در زمینه مشارکت در تولید و پخش تله فیلم های با کیفیت و استاندارد برسند ، می توان روزی را تصور کرد که پس از گذشت مدت مشخصی از عرضه فیلم های بلند ویدیویی در شبکه نمایش خانگی ، شاهد نمایش آنها در شبکه های مختلف سیما باشیم تا بدین ترتیب ، قدری از سرمایه مصروف شده با بازگشت اقتصادی توام گردد و هم بر خلاف رویه کنونی تضمین بیشتری برای ماندگاری اثر و افزایش مخاطبان آن ، فراهم گردد.

اما می خواهم در ادامه یادداشت حق فیلم های کوتاه داستانی را هم به نوعی ادا کنم و کمی هم در باره کیفیت آثار انتخابی و معیار های انتخاب آنها بگویم . امیدوارم ذکر این نکات از زبان و قلم نگارنده که ده سال سابقه تدریس رشته های تصویری نویسی و فیلمنامه نویسی در دفاتر انجمن سینمای جوانان را دارد ، به عنوان مواضعی خیرخواهانه و تخصصی قلمداد گردد . گزینش نوزده فیلم کوتاه داستانی از بین بیش از یکصد و پنجاه فیلم رسیده ، به قدر کافی مبین نگاه سختگیرانه هیات بازبینی و البته محدودیت زمانی ستاد جشنواره برای نمایش این گونه سینمایی است . نمی خواهم در این مجال دوباره مقررات جشنواره را یادآور شوم اما بی مناسبت نمی دانم که بگویم ، این بخش نوعی جشنواره ی جشنواره های فیلم کوتاه کشور است . به این معنا که آثار راه یافته به بخش مسابقه جشنواره های فیلم کوتاه کشور ، اعم از موضوعی ، منطقه ای و ملی در طول سال ، یکبار دیگر در هماوردی به نام جشنواره فیلم فجر با یکدیگر رقابت می کنند و از این نظر اغراق نیست اگرادعا شود ، عصاره و ماحصل هنرنمایی و خلاقیت یکساله سینماگران کوتاه ایران در این بخش از جشنواره فجر به نمایش در می آید . از این رو همه کسانی که پیگیر تحولات معنایی و ساختاری فیلم کوتاه هستند ، سعی کنند ، تماشاگر این بخش باشند .

بطور کاملا منطقی فیلم هایی که فاقد اشکالات اولیه در جنبه های فنی بوده ، و از آن مهمتر توانمندی عوامل فنی و هنری خود را البته در خدمت روح حاکم بر اثر به رخ می کشند ، از تیررس نگاه هیات انتخاب دور نماندند . بعضی آثاری که فقط به دلیل عدم رعایت زمان اعلام شده ( ۱۵ دقیقه ) برای هر فیلم در مقررات جشنواره ، از گردونه انتخاب خارج شده اند نیز عموما واجد این خصلت برجسته بوده اند .

همانطور که در تعریف فیلم کوتاه استاندارد گفته شده است ، اثر بخشی در عین وحدت موضوعی ( یا یک موقعیت مشخص ) و ساختار و روایتی هوشمندانه از جمله خصایص این محصول سینمایی است . اگر فیلم هایی را که برجستگی عمده آنها تجربی بودنشان است ، استثنا کنیم ، خوشبختانه سایر نمونه های انتخاب شده الگوهای بسیار خوبی برای ساخت فیلم کوتاه هستند .

بی تردید موضوع بکر یا نگرش تازه فیلمساز به موضوعی آشنا ، نخستین مواجهه بیننده با هر فیلم از جمله فیلم کوتاه است . سازندگان فیلم کوتاه حتما باید فرزند زمانه خویش بوده و درک درستی از عصر خود داشته باشند . از گذشته تاکنون فیلم کوتاه بیش از هر چیز با شجاعت و صراحت آن شناخته شده است . از این رو پیروی از موضوعات مبتلابه سینمای موسوم به بدنه و غفلت از ظرفیت های بیانی فیلم کوتاه برای رمز گشایی از موضوعات مهم ولی مهجور اجتماعی ، شکست محتوم اینگونه فیلم ها را به دنبال خواهد داشت . در این دوره به قدر بضاعت و خمیرمایه آثار موجود از دریچه زلال و صمیمی و صادق سینماگران مستعد ، چشم اندازهای تازه ای به روی موضوعات و دغدعه های آنان گشوده شده است .

همچنین استفاده اصولی از عناصری همچون ؛ صدا ، فیلمبرداری ، طراحی صحنه و تدوین که در مجموع هویت زیبایی شناسانه ای را به فیلم می بخشند ، در صدر توجهات هیات انتخاب قرار داشت .

به فراخور شاکله داستانی آثار ، توقع این بود که فیلمساز در خلق و پرداخت موقعیت های دراماتیک و بروز نمودهایی چون تعلیق ، بحران و گره گشایی به معنای متعارف آن ، اهتمام لازم را معمول داشته و کشش و اشتیاق نسبی را در بیننده برای تماشای فیلم ایجاد کرده باشد .

البته کمترین فیلمسازی را می توان سراغ گرفت که قائل به این اصول بدیهی نباشد اما از دید یک ناظر بیرونی در مقام مقایسه ، قطعا توفیق بعضی از فیلمسازان نسبت به سایر رقبا در اعتنا و پایبندی به شاخص های فوق بیشتر جلوه می کند و ضیافت پر شورتری را به پا می کنند .

کار سختی است ، وقتی مجبوری اسمی از فیلمی نبری و در دایره تنگ کلیات محصور بمانی ، پس اجازه دهید موتور  یادداشت هم در همین جا از نفس بیافتد . !

سعید رجبی فروتن

در کنار روزمرگی های معمول، این جا خودم و افکارم را ثبت می کنم. از فرهنگ و هنر تا سینما و نمایش خانگی... می توانید نوشته های من را در «روزانه های سینمایی» دنبال نمایید.

اضافه کردن نظر

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

مرا در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید