سعید رجبی فروتنمروری بر فراز و فرودهای اتفاقات شبکه نمایش‌خانگی در سالی که نفس‌هایش به شماره افتاده است، امسال تفاوتی با سالهای دیگر دارد و آن هم تعطیلی چندهفته‌ای مراکز فرهنگی و هنری از جمله سینماها به خاطر شیوع ویروس خطرناک کروناست. درگذشت صدها تن از هموطنان که در بین آنها شخصیت‌های فرهنگی و هنری هم به چشم می‌خورند، ضایعه دردناکی است که نوشتن را برای راقم این سطور دشوار کرده‌است اما دلخوش از آنیم که صبر بر مصیبت و بلا، به وعده خداوند حکیم، دروازه طلایی فرج و گشایش را به روی ما می‌‌گشاید و نوید فردایی روشن را می‌دهد.باور داریم که هنوز قلم سرنوشت همه ما در دست آفریننده زیبابی‌هاست و او خود بیش از هرکس مواظب ماست.
موضوع سلسله یادداشت‌هایی که از این پس با عنوان نمایش‌خانگی در پیچ و خم سالی که گذشت، مطالعه می کنید، مروری بر وقایع و تحولات نمایش خانگی است. امیدوارم با دریافت نظرات شما سیمای کاملتری به این رسانه تصویری که حالا طول و عرض بیشتری یافته است، ببخشیم.
نفوذ روزافزون پلتفرم‌ها
بررسی تحولات نمایش‌خانگی در سال ۹۸ را باید از ادامه تغییر در رژیم مصرفی مصرف‌کنندگان این عرصه آغاز کرد. در اسفند سال ۹۸ بر اساس رتبه بندی الکسا پربازدیدترین وی‌او دی ایرانی فیلیمو در رتبه ۱۵، نماوا در رتبه ۱۱۰ و فیلم‌گردی در رتبه ۴۹۷ قرار گرفته‌اند که نشان از مراجعه قابل توجه مخاطبان به این سامانه‌های آنلاین نمایش فیلم و سریال است. بدین ترتیب شیب نزولی تولید و مصرف دی‌وی‌دی امسال به حدی رسید که بعضی از فیلم‌ها و تولیدات قید انتشار نسخه فیزیکی را زدند و مستقیما بر بستر اینترنت نشستند.
در همین راستا پخش سرورسانه پارسیان مدتی قبل کار خود را متوقف کرد تا شرکت‌های پخش به دنیای هنر و هنر اول محدود شود.
در سالجاری با صدور انبوه مجوز به متقاضیان راه‌اندازی آی‌پی‌تی و ویاودی از سوی مرکز تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر، شمار بیشتری از سرویس‌های آنلاین کار خود را آغاز کردند تا در کنار دو برند موجود سهمی از بازار را از آن خود کنند. حوزه هنری با راه‌اندازی اپلیکیشن و وب‌سایت فیلم‌گردی برای دومین بار در این راه سرمایه‌گذاری کرد تا شاید این بار بازار به روی آن روی خوش نشان دهد. سوپر اپ دیگری که معمولاْ در قالب حامی برنامه‌های پرمخاطب تلویزیونی و در زمانه ستاره‌مربع‌ها خود را معرفی کرده بود، اپلیکیشن روبیکا بود. این برند بعد از توقف فعالیت‌های گذشته این بار با سرمایه‌گذاری در ساخت سریال خوابزده(سیروس‌مقدم) و حمایت از سری جدید برنامه عصرجدید، خدماتی مثل تلویزیون تعاملی و ویدیوی‌درخواستی را هم به کاربرانش ارائه داده است.
توسعه تولیدات غیرتلویزیونی بویژه سریال در دو سال اخیر و جان گرفتن اقتصاد تولید و پخش این محصولات رشد کانال‌های خبری و رسانه‌های اختصاصی نمایش خانگی را در این سال دامن زد و رقابت بین صاحبان صفحات خبری و اطلاع‌رسانی در باره تازه‌ترین تولیدات نمایش‌خانگی و حواشی آنها را در اینستاگرام، توییتر و دیگر پیام‌رسان‌های اجتماعی داغ کرد.
در پایان این سال، تعطیلی چندهفته‌ای سینماها اقبال از پلتفرم‌های آنلاین را به گونه‌ای شدت داد که در تحلیل افزایش دوبرابری مصرف اینترنت(۳۰ترابایت در روز)بی شک تماشای فیلم و سریال، رقم تعیین‌کننده‌ای به شمار آمده است. اعطای تسهیلاتی مثل تماشای رایگان محتواهای مربوط به کودکان به توصیه وزیر ارتباطات، فضا را بیش از پیش برای اطمینان خانواده‌هایی که به سلامت برنامه‌های ماهواره اعتقادی ندارند و تنوع برنامه‌های تلویزیون را هم کافی نمی‌دانند، مساعد نمود. بطوریکه خرید و فروش دستگاه‌های اندرویدباکس برای تماشای فیلم‌های سرویس‌های ویاودی بر صفحه تلویزیون منازل، رونق نسبی گرفت.
بلاتکلیفی وی‌او‌دی‌ها
با اینکه صدا و سیما و مرکز تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر وابسته به آن بیش از گذشته به تحرکات خود برای به دست گرفتن انحصاری امر مدیریت و نظارت بر روی سرویس‌های عرضه برخط محتوا در این سال افزودند و فشار بر روی دو برند فیلیمو و نماوا را شدت بخشیدند با این حال سال به پایان رسید و مسئله فیصله نیافت. چرا؟ تحقق خواسته صدا و سیما مستلزم مصوبه قانونی در مجلس شورای اسلامی و یا شورای عالی فضای مجازی است. فرایند ارائه لایحه از سوی دولت و یا طرح از جانب مجلس‌نشینان و بررسی و تصویب آن فرایندی چند ساله است و به این زودی‌ها به دست نخواهد آمد. شورای عالی فضای مجازی هم اگر با تمامیت‌خواهی صدا و سیما موافق بود، چالش یادشده الان مدتها بود که به فرجام رسیده بود. در این میان دولت و شرکت ها نیز بر مرجعیت و حکمیت شورای عای فضای مجازی پای فشردند تا بر تنور اختلافات دستگاهی نیفزایند و ضمناْ مستندات ارائه شده از سوی صدا و سیما را عملاْ کافی و وافی ندانند.
در این مدت دو سامانه فیلیمو و نماوا تنها چیزی را که از یاد نبردند، بارگذاری هر چه بیشتر عناوین روز ایرانی و خارجی بود و و مرد و مردانه تمام مسئولیت‌های انتشار آثار را همانند چهارسال گذشته را پذیرفتند. تا پایان امسال به موجب یک گزارش موثق تعداد عناوین موجود در آرشیو فیلیمو از ۲۵ هزار عنوان تجاوز کرد.
این اطمینان وجود دارد که به موجب پیگیری نهاد ریاست جمهوری در سال پیش رو یکبار برای همیشه مناقشه حقوقی بین دو دستگاه حاکمیتی و شرکت‌های خصوصی را حل و فصل خواهد کرد. بدیهی‌ترین نکته در این زمینه آن است که یک مرجع ثالث مستقل و یا مرجعی که نمایندگان طرف‌های مختلف در آن حضور دارند، چگونگی نظارت بر پلتفرم‌های آنلاین فیلم و سریال را برعهده گیرد و رسیدگی به اختلافات احتمالی را برعهده گیرد.ادامه دارد
روزانه های سینمایی را در تلگرام دنبال کنید: cinemadailyir@
اضافه کردن نظر