مروری بر کارنامه نمایش خانگی در سالی که گذشت-۱

توضیح: این یادداشت در شماره ۱۳۷ روزنامه سینما به قلم نگارنده به چاپ رسیده است.:

درست در روزهایی که نفس سال ۹۴ به شماره افتاده است، نمایش خانگی در کانون توجه طیف گسترده ای از سینماگران و دولتمردان قرار گرفته است. اظهار نظر پیرامون «سامانه ویدیوی درخواستی» و قابلیت های آن و ملاحظات حقوقی متفاوت مسئولان صدا و سیما و وزارت ارشاد پیرامون چگونگی نظارت بر این سامانه، ابعاد تازه ای به رسانه ویدیو در کشور بخشیده است و اگر طرفین این اختلاف به گفته مدیر عامل موسسه رسانه های تصویری، مرجعیت و صلاحیت «شورای عالی مجازی» را پذیرا باشند، دیر یا زود این چالش برطرف خواهد شد و با غلبه متن بر حواشی آنگاه مسائل مهمتری همچون فراهم ساختن زمینه های جذب هر چه بیشتر مخاطب و فضای مساعد کسب و کار در این عرصه جدید مورد توجه قرار خواهد گرفت.  شاید باورکردنی نباشد درست در سالی که سریال «شهرزاد» از مخاطبان دلبری می کند، سه مجموعه دیگر در نیمه راه از ادامه حرکت بازماندند. مجموعه های «ابله»، «سیگنال موجود است» و «عشق تعطیل نیست» که اختصاصاً برای نمایش خانگی تولید می شدند، به دلیل عدم استقبال مخاطبان به بایگانی مجموعه های ناتمام مانده نمایش خانگی پیوستند. این اتفاق بار دیگر بر این ادعا صحه گذاشت که سرمایه گذاری برای ساخت مجموعه های نمایشی در این شبکه مستلزم پیش بینی های بسیار دقیق از طراحی داستان تا بازار یابی برای فروش محصول است.

در سال ۹۴ تعداد عناوین سینمایی خارجی شبکه ویدیویی و تیراژ آنها، به کمترین میزان خود طی ۲۲ سالی که از رسمیت ویدیو در ایران می گذرد، رسید. توزیع ۶۴ فیلم سینمایی خارجی- اغلب متوسط- که بیشتر آنها نیز از سوی دو موسسه توزیع شدند، گویای آن است که نمایش خانگی به دلایل متعددی قادر به تامین و عرضه عناوین روز سینمای جهان نیست و در این بین به جز شبکه های ماهواره ای، رقبای دیگری که در فضای مجازی خیمه زده اند، بصورت زیر نویس و دوبله آثار سینمایی را در معرض دید و انتخاب علاقمندان قرار می دهند. نکته جالب توجه آن است که به جز سایت های غیرمجاز، چند مرجع به ظاهر رسمی انتشار فیلم و سریال هم، تازه ترین عناوین سینمای جهان را در معرض انتخاب کاربران خود قرار داده اند. این مراجع بصورت خودجوش و بی آنکه نهادهای نظارتی را زحمت بدهند، نسخه ممیزی شده عناوین خارجی را در معرض نمایش گذاشته اند تا هیچ شک و شبهه ای در باره تعهد و پایبندی آنها به اخلاق در ذهن کسی نقش نبندد.! همچنین برای حُسن بهره برداری از انیمیشن های پر فروش خارجی، یکی دو سالی است که بازهم بصورت کاملاً خودجوش در پردیس های سینمایی تهران و شهرستانها شاهد برگزاری «داب شو»هایی با حضور دوبلورهای حرفه ای و غیر حرفه ای، هستیم. نمایش هایی که به بهانه دوبله همزمان و زنده انیمیشن های مشهور با فروش بلیط انجام می شوند. به جز فیلم و انیمیشن، پرونده سریال های خارجی بعد از چند سال وقفه دوباره در شبکه نمایش خانگی گشوده شد و دو سریال «بلک لیست» و « بریکینگ بد» به سبد محصولات شبکه افزوده شدند. با این تفاوت که فصل اول سریال «بریکینگ بد» بعد از آنکه در هفت قسمت بصورت هفتگی توزیع شد، با تصمیم جسورانه ناشر سریال(تصویر گستر پاسارگاد) فصل های دوم و سوم آن بصورت یکجا در بازه زمانی ۱۶ دی تا ۲۴ بهمن ۹۴ در بازار عرضه شد. موسسه سینما ۲۴ نیز در حال پخش فصل سوم سریال «بلک لیست» است که هر دو هفته یکبار با تیراژی کم روانه مراکز فروش می شود. با افول فیلم و سریال های خارجی، موسسات ویدیو رسانه دلخوش به درآمد ثابت از عرضه مستمر مجموعه های اپیزودیک انیمیشن های خارجی هستند که تلویزیون به دلیل ضوابط متفاوت ممیزی از خرید و پخش آنها معذور است.