سعید رجبی فروتناین یادداشت به قلم نگارنده در روزنامه اعتماد به تاریخ ۲۴ اسفند تحت عنوان سینما درکرونا و پساکرونا به چاپ رسیده است.:
در روزها و هفته‌هایی که ویروس ناخوانده کرونا جولان می‌دهد، صنعت سینمای ایران به ویژه در عرصه پخش و نمایش از این عارضه، دچار آسیب شده است و چراغ ۶۰۰ سالن نمایش فیلم در کشور بیش از ۲۰ روز است که خاموش مانده است. با آگاهی از اینکه متاسفانه نمی‌توان زمان مشخصی را برای بازگشت به شرایط عادی پیش‌بینی کرد، ضروری است که تدابیر شایسته‌ای برای جبران بخشی از ضرر و زیان‌های ناشی از این امر صورت گیرد. در دوران پس از رخت بربستن کرونا دست مسوولان برای برنامه‌ریزی و اجرای سیاست‌های حمایتی باز است و موج حضور مردم در اماکن عمومی و تفریحی از جمله سینماها به تنهایی جبران بسیاری از زیان‌ها و کاهش درآمد سینماها را خواهد کرد. در گفت‌وگوی اخیر مدیر محترم روابط‌عمومی سازمان سینمایی نیز خوشبختانه به تدوین این بسته‌های حمایتی در آینده نزدیک اشاره شد.
اقدامات فوری مورد انتظار
چالش‌هایی که سینما فعلا با آن درگیر است، حکم می‌کند که اقدامات عاجلی در دستور کار قرار گیرد. نخست آنکه هیچ پروژه جدیدی نباید کلید بخورد و پیش‌تولید آنها متوقف شود و برای پروژه‌های در دست اجرا نیز سهمیه مواد و وسایل ضدعفونی‌کننده در نظر گرفته شود تا هر چه سریع‌تر کار تصویربرداری آنها به پایان برسد و قدری از دغدغه خاطر عوامل مقابل و پشت‌دوربین کاسته شود. در این زمینه تفاوتی بین مجموعه‌های نمایشی تلویزیون و پروژه‌های سینمایی و نمایش‌خانگی وجود ندارد و در صورت غفلت، خدای ناکرده امکان آسیب‌های جانی وجود دارد.
تامین فیلم برای تماشا در منزل
سامانه‌های آنلاین نمایش فیلم و سریال برای بارگذاری آثار سینمایی ایرانی با هیچ کمبودی برای چهار ماه آینده روبه‌رو نیستند و بیش از ۵۰ فیلم اکران شده و به همین تعداد فیلم به نمایش درآمده در گروه «هنروتجربه» به درخواست و تمایل صاحبان آنها قابل عرضه و انتشار هستند. مضافا که تعداد زیادی فیلم نیز که از سال‌ها قبل تولید شده‌اند و به دلایلی امکان اکران آنها فراهم نشده است، می‌توانند در نوبت بارگذاری در سرویس‌های استریم و پلتفرم‌های دانلود حلال قرارگیرند. در این زمینه شاید بدون مداخله دولت و در فرآیندی کاملا طبیعی، فرصت مناسبی برای غنی‌سازی آرشیو و ذخیره فیلم سامانه‌های آنلاین از محتوای ایرانی فراهم شده باشد. تنها نکته‌ای که در این میان می‌ماند آن است که پلتفرم‌های ویدیوی درخواستی به آن میزان از سوددهی نرسیده‌اند که قدرت خرید تعداد زیادی فیلم در یک بازه زمانی چند ماهه را داشته باشند و بنابراین اگر هدف دولت فراهم‌ساختن خوراک‌تصویری مناسب برای مصرف فرهنگی مردم در دوران خانه‌نشینی است، حداقل صاحبان دولتی فیلم‌های سینمایی باید سخاوتمندانه عمل کنند و ضمن توافقاتی، انگیزه سرویس‌های آنلاین را برای تهیه و انتشار فیلم‌ها افزایش دهند. البته صداوسیما هم می‌تواند vodها و iptvها را در این روزها نه به عنوان رقیب بلکه فرزندان خود به حساب آورد و نسبت به تبلیغ خدمات آنها اهتمام ورزد تا ضریب نفوذ آنها افزایش یابد و عملکرد آنها اقتصادی‌تر شود.
رفع نیاز سینماداران
اگر سینماهای وابسته به نهادهای دولتی و عمومی و پردیس‌های عموما پرفروش را استثنا کنیم، براساس اطلاعات فروش یکی دو سال گذشته، شناسایی سینماهای متعلق به بخش خصوصی که با درآمد ناچیزی چراغ خود را روشن نگه داشته‌اند، آسان است و این گروه از سینماها که برای پرداخت هزینه‌های روزمره و حقوق کارکنان خود با مشکل روبه‌رو هستند، باید در اولویت تدابیر حمایتی دولت قرار گیرند. البته پرواضح است که برای بسط عدالت و پرهیز از هرگونه تبعیض، اعطای هرگونه تسهیلات باید در برنامه جامع دولت برای حمایت از اماکن فرهنگی‌وهنری متعلق به بخش خصوصی لحاظ شود.
بدنه کارگری سینما
با اینکه معمولا در این فصل سال پروژه‌های سینمایی زیادی مقابل دوربین نمی‌رفت، اما با فرض اینکه وضعیت خاص پیش آمده ممکن است تا چند ماه آینده نیز تداوم داشته باشد، نیروهای پرشمار و شاغل در بخش‌های خدماتی، فنی و پشتیبانی که در زنجیره تولید تا نمایش سینما شاغل هستند، بیشترین آسیب را در دوران رکود و تعطیلی فعالیت‌های جاری سینما می‌بینند؛ به این خاطر ابتدایی‌ترین نیاز این گروه که بهره‌مندی از پوشش‌های بیمه‌ای از جمله خدمات بهداشتی و درمانی است، نباید آسیب ببیند. دولت شاید بتواند همچون گذشته درصد بیشتری از سهم حق بیمه‌های اختیاری آنها را تقبل کند تا کمبود درآمد، مانع از ایجاد وقفه در خدمات بیمه‌ای آنها نشود. همچنین بیم آن است که به دلیل فضاسازی منفی و تخریبی علیه بعضی از سلبریتی‌های حاشیه‌دار، اکثریت زحمتکش و آسیب‌پذیر سینما از کلان برنامه‌های حمایتی حاکمیت در این دوران سخت محروم شوند.
تعطیلی جشنواره چاره‌ساز نیست
این روزها از زبان بعضی فعالان سینمایی پیشنهاد شده است هزینه‌های برگزاری جشنواره‌های سینمایی پیش‌رو صرف جبران ضرر و زیان‌های بخش‌های آسیب‌دیده از تعطیلی‌های تحمیلی شود. در پاسخ به این گونه اظهارات باید گفت اولا به‌طور کاملا طبیعی تا زمانی که مسوولان امر پایان مبارزه با ویروس خطرناک کرونا یا مهار آن را اعلام نکنند، جشنواره و اجتماعاتی شبیه به آن برگزار نخواهد شد ثانیا بعد از عبور از این گردنه سهمگین و پیچ خطرناک، همه مردم به اقتضای تحمل فشارها و اضطراب‌های گوناگون، نیازمند استفاده از برنامه‌های شورانگیز میدانی و نشاط‌آور هستند که اتفاقا جشنواره‌های هنری و سینمایی پاسخ مناسبی برای تسکین آلام و مشقات مردم هستند. به این خاطر همه جشنواره‌هایی که در نیمه دوم سال آینده به یاری خدا برگزار خواهندشد، باید چنین خصیصه‌ای را در خود تقویت کنند. ثالثا بخشی از هزینه‌های جشنواره‌های سینمایی به راحتی از محل مشارکت حامیان مالی قابل تامین است و نیازی به استفاده از منابع عمومی نیست مضافا که در مقررات دیوانی و دولتی تغییر محل مصرف اعتبارات پیش‌بینی شده به راحتی امکان‌پذیر نیست و بعضا تبعات قانونی برای عاملین به همراه خواهد داشت.
مستندسازی وقایع این دوران
حادثه پیش‌آمده فرصتی است برای ترمیم سرمایه اجتماعی و هم‌قسم‌شدن مردم برای نجات جان یکدیگر و فرمانبری از تنها مرجع مسوول در حاکمیت که راهبری سیاست‌ها و تصمیمات مهم در امر مبارزه با ویروس سهمگین را برعهده دارد. در روزهایی که بخش بزرگی از ظرفیت کادر‌درمانی، امدادی و دستگاه‌های اجرایی، معطوف درمان بیماران و نیز آگاهی‌بخشی به اقشار مردم شده است، جا دارد جلوه‌های زیبای گذشت و فداکاری مردم و جمعیت‌های خودجوشی که با مال و جان خود به یاری مردم برخاسته‌اند، به زیباترین شکل مستندسازی شود تا در آینده به عنوان سندهای افتخاری از همبستگی و انسجام اجتماعی مردم و فرهنگ رفتاری ایرانیان در روزهای سخت، به نمایش درآید. حضور مستندسازان الزاما به معنی پذیرش ریسک‌خطر و فعالیت در محیط‌های به‌شدت آلوده نیست. در پس فعالیت‌های درمانی و به موازات آنها گروه‌های مختلفی در حال خدمات‌رسانی هستند تا ثقل فشار روی دستگاه یا افراد خاصی نباشد. سینمای مستند ایران این توانایی را دارد که از تهدید اخیر به عنوان یک فرصت برای نمایش قابلیت‌های سترگ خود بهره ببرد و با ساخت مجموعه‌ای از فیلم‌های مستند، برگ زرینی را در دفتر سینمای مستند ایران بیفزاید.
روزانه های سینمایی را در تلگرام دنبال کنید: cinemadailyir@
اضافه کردن نظر