سعید رجبی فروتنحکایت رابطه و همکاری سازمان فخیمه صدا و سیما با سازمان های دولتی فرهنگی و هنری در نوع خودش جالب توجه است. مدلی که در سال های اخیر باب شده است، مشارکت دستگاه های فرهنگی برای تامین بخشی از هزینه های تولید و پخش برنامه است. یعنی به هر میزان که دستگاه مربوطه آورده مالی در میان بگذارد، تضمین بیشتری برای ادامه همکاری وجود خواهد داشت در غیر اینصورت باب همکاری مسدود بوده و امیدی به گشایش آن نخواهد بود.
امروزه یکی از شرایط به تصویب رساندن طرح برنامه تولیدی در صدا و سیما، همراه داشتن سرمایه گذار برای تامین هزینه های برنامه است. در این میان تهیه کنندگانی که بعضاً رابطه استخدامی نیز با سازمان ندارند، همچون یک بازار یاب راهی دستگاه ها و سازمان های مختلف دولتی و غیر دولتی شده و تلاش می کنند، تا زمینه های همکاری را بر اساس فرمول مشارکت در تامین هزینه ساخت و پخش برنامه در یکی از شبکه های رادیویی و تلویزیونی، فراهم سازند.
شاید عده ای این روال را امر مذمومی ندانند و اینطور استدلال کنند که صرف منابع تبلیغاتی سازمان ها در تریبون های پر مخاطبی چون رسانه ملی بازدهی به مراتب بیشتر و اثر بخش تری نسبت به سایر اشکال تبلیغاتی داشته باشد و مانع از هدر رفت بودجه ها در مسیرهای کم تاثیر گردد. این گروه با توجه با انحصار صدا و سیما و رایگان بودن دسترسی اقشار میلیونی مخاطبان به آن، معتقدند صرف هر میزان بودجه و سرمایه در تولید برنامه رادیویی یا تلویزیونی به صرفه بوده و اصطلاحاً دورریزی نخواهد داشت.
اوج چنین رویکردی را از صدا و سیما باید در راه اندازی شبکه بازار جستجو کرد. شبکه ای که البته به دلیل گرایش به تبلیغ مستقیم و پخش رپرتاژ اگهی هنوز نتوانسته است، مورد توجه بینندگان و مصرف کنندگان قرار گیرد.
انتقادی که به بنگاه اقتصادی- فرهنگی و سیاسی صدا و سیما مطرح است، بیان این واقعیت تلخ است که نگرش مدیران شبکه ها به موضوعات و مقولات مختلف فرهنگی و اجتماعی تقریباً یکسان است و برای آنها فرقی نمی کند که موضوع برنامه در قلمرو فرهنگ و هنر باشد یا صنعت و بازار. به عبارتی پیش فرض برنامه سازان این است که کنش اقتصادی به هر حال بخشی جدایی ناپذیر از فعالیت های عموم دستگاه های دولتی است و در این میان ظاهراً فرق چندانی بین بنگاهی که از اساس برای کار اقتصادی و خدماتی بنیان گذارده شده است با سازمان های فرهنگی و آموزشی که خدمات آنها جنبه عام المنفعه دارد، وجود ندارد.
اگر خبرهای هفته را دنبال کرده باشید یکی از برنامه های هفتگی شبکه ۴ سیما که به همین نحو تولید می شد و به روی آنتن می رفت، کارگاه هنر بود. برنامه ای که با آیتم های گوناگون خود، رویدادهای بخش هنری مرتبط با وظایف معاونت امورهنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را پوشش می داد. رویدادهایی که الزاماً هم مجری و کارگزار آن بخش دولتی بصورت مستقیم نبود و در بردارنده فعالیت های عام نمایشگاهی، صحنه ای و موسیقیایی بود.
برنامه دیگری که به سرنوشت مشابهی مبتلا شده است؛ هنرخانه است. برنامه ای که رویکرد نسبتاً مشابهی با کارگاه هنر داشت و مخاطبانی را از بین فرهیختگان جامعه برای خود دست و پا کرده بود.
آنچه که تعطیلی موقت هر دو برنامه را در پی داشتته است، تاخیر وزارت ارشاد در پرداخت سهم مقرر در ساخت برنامه بوده است. موضوع وقتی نگران کننده تر می شود که درمی یاییم ارشاد از ایفای تعهد خود استنکاف نورزیده است بلکه فقط تاخیری را روا داشته است. همه کسانی که تجربه کار در سازمان های دولتی را دارند، به خوبی میدانند، تاخیر در تخصیص و پرداخت اعتبارات مصوبات امر متعارفی است و امسال هم به دلیل شرایط اقتصادی موجود و کسری درآمدهای دولت، وضعیت قابل درکی بر دستگاه های دولتی حاکم است.
به هر حال اگر قطع برنامه های مشارکتی برای اولیای مالی صدا و سیما قابل توجیه است، برای بینندگانی که بصورت مستمر در روز و ساعت مشخصی پیگیر برنامه مورد علاقه خود بوده اند، کاری غیر قابل بخشش است.
یادمان نرفته است بخش های خبری سیما در همین چند روز گذشته، وقفه توام با عرضه سریال های شبکه نمایش خانگی را بشدت مورد انتقاد قرار دادند و مقامات دولتی مسئول را به پاسخگویی فراخواندند! غافل از آنکه چنین مجموعه هایی تولید بخش خصوصی است و سود و زیان هر گونه وقفه و اختلالی را باید در رابطه بین تهیه کننده سریال و مخاطبان آن تحلیل کرد. آیا مرگ خوب است ولی برای همسایه؟!
در سال های گذشته دهها نشریه خواسته و ناخواسته از انتشار بازماندند. در بین آنها نشریه پر مخاطب و خواندنی کم نبود. آیا مدیر کل مطبوعات داخلی باید در این زمینه جوابگو باشد.؟ در تمام این سالها کسی سراغ از چنین مسئولی گرفت؟ گیرم که مدیران دولتی هم در اینگونه موارد باید موضعگیری کنند اما نمی توان از کنار دلایل و توضیحات تولید کنندگان نشریه و یا مجموعه سازان به راحتی گذشت.
… بگذریم. اصل خبر در باره توقف پخش دو برنامه تلویزیونی را در اینجا بخوانید.
اضافه کردن نظر