روزانه های سینمایی

«هیولا» به ایستگاه پایانی رسید، خدا را شکر!

اینکه چرا نخستین واکنش هنری و متعهدانه در برابر مفاسد اقتصادی در جایی غیر از تلویزیون رقم می خورد، نکته قابل اعتنایی است که ریشه در محافظه کاری و هزارتوی مناسبات بورکراتیک در تلویزیون ایران و وجود فضای بازتری در رسانه های تحت نظارت دولت دارد.

قسمت نوزدهم و در واقع آخرین قسمت از مجموعه کمدی «هیولا» در هفته پیش روی توزیع می شود و مخاطبان با خاطره خوشی از این مجموعه و عواملش خداحافظی می کنند. از زمان ساخت و عرضه آخرین سریال «مهران مدیری» در شبکه نمایش خانگی چهار سال گذشته بود که او بار دیگر با مجموعه ای نمایشی و نه اپیزودیک به این شبکه بازگشت. اولین باری که مدیری «قهوه تلخ» را برای نمایش خانگی کارگردانی کرد، زمانی بود که تلویزیون به او و تهیه کنندگان آن مجموعه یعنی برادران «آقا گلیان» پشت کرده بود. بخت با آنها یار بود که «قهوه تلخ» به کام انبوه مخاطبان شیرین آمد و نزدیک به یک سال مجموعه ای نود و چند قسمتی با تیمی از بازیگران محبوب و تیپ هایی دوست داشتنی تر حال مردم را خوش کرد. اگر بعد از سریال «قلب یخی» هنوز عده ای از تهیه کنندگان در تردید سرمایه گذاری و ساخت سریال برای جایی غیر از تلویزیون بودند، موفقیت «قهوه تلخ» آنها را مطمین ساخت که می توانند بر روی بستری که ضوابط پخش متفاوتی از تلویزیون دارد، حساب باز کنند و بدین ترتیب راه برای تولید سریال ها و مجموعه های متنوعی باز شد که بعد ۹ سال شمار آنها به ۴۰ عنوان نزدیک می شود.

به تحقیق می توان گفت «هیولا» بعد از «قهوه تلخ» دومین مجموعه از «مهران مدیری» است که در نمایش خانگی خوش درخشیده و با عرضه همزمان اینترنتی مخاطبان زیادی را برای خود دست و پا کرده است.

هیولا از تلویزیون پخش می شود؟

رک و پوست کنده بخواهیم بگوییم«هیولا» قابل پخش از تلویزیون نیست و دلیل این امر فقط به نوع گریم و پوشش بازیگران مربوط نمی شود بلکه انتقادات صریحی که سریال در قبال موسسات و بنگاه های در اصل تجاری کمک آموزشی و کنکور مطرح می سازد تا حدی مغایر با سیاست های اقتصادی رسانه ملی است. رسانه ای که بخش عمده ای از باکس آگهی های بازرگانی خود را اتفاقا به صاحبان چنین موسساتی داده است و سخت به درآمد ناشی از تبلیغ و معرفی کالا و خدمات آنها احتیاج دارد. همچنین حرفه معلمی شخصیتی که در سریال به نام شرافت او را می شناسیم شاید در تلویزیون به دلیل فراگیری پخش می توانست سوء تفاهماتی را در قشر معلمین برانگیزد و سمت و سوی متفاوتی را به داستان سریال ببخشد.

از سوی دیگر رابطه عاشقانه مادر هوشنگ و داود و ازدواج آنها با یکدیگر به رغم اختلاف سنی زیاد، شوخی بزرگی است که با ظرفیت مدیران تلویزیونی همخوانی ندارد.

سبقت رسانه های تحت نظارت دولت از تلویزیون

از اینها گذشته «هیولا» اولین مجموعه نمایشی طنز در قبال سونامی فسادهای اقتصادی سال های اخیر است که تاکنون پای صدها نفر از افراد صاحب منصب را به دادگاه های مختلف کشانده است. اینکه چرا نخستین واکنش هنری و متعهدانه در برابر مفاسد اقتصادی در جایی غیر از تلویزیون رقم می خورد، نکته قابل اعتنایی است که ریشه در محافظه کاری و هزارتوی مناسبات بوروکراتیک در تلویزیون ایران و وجود فضای بازتر در رسانه های تحت نظارت دولت دارد.

چینش درست بازیگران

«مدیری» در جایی گفته است که در ابتدا قصد داشته است، نقش شرافت را خودش بازی کند اما برای آنکه شخصیت سریال تلویزیونی«مرد هزار چهره» برای مردم تداعی نشود، عمدا آشنایی زدایی کرده و به انتخاب «فرهاد اصلانی» برای این نقش رسیده است. به نظر می رسد این تصمیم از اساس درست بوده است و حداقل بعد دیگری از توانایی های مثال زدنی «فرهاد اصلانی» به نمایش درآمد.

روزی که «مدیری» نام «شبنم مقدمی» را در فهرست مهمانان برنامه «دورهمی» دید، انتظار روزی را می کشید که نقشی را برای او در آثار بعدی اش کنار بگذارد و به راحتی از انعطاف و استعداد این بازیگر برای از آب و گل در آوردن نقش زن های سنتی نگذرد.

 «محمد بحرانی» در سومین حضور خود در نمایش خانگی بعد از مجموعه«کوچه مروارید»(۱۳۹۳)که صدا پیشه یک عروسک بود و سریال «گلشیفته»(۱۳۹۶) نشان داد که مقبولیت او نزد مردم شاید به خاطر صداقت خاصی است که با وجود او عجین شده است و  دلنشین جلوه می کند.

«هیولا» بعد از مدتها توانست یک تکیه کلام بر روی زبان مردم کوچه و بازار بیاندازد و خاطره سال های دور سریال های پربیننده تلویزیونی را که هر بار یک یا چند تکیه کلام را بر زبان مردم می انداختند، در اذهان زنده کند. این تکیه کلام این بار به خود مدیری تعلق داشت جایی که او با غنچه کردن لب ها و به جلو کشیدن چانه اش با صدایی کشدار می گفت: خدا را شکر!

گفتیم اما نشد!

«هیولا» به ایستگاه پایانی رسید. پایان بندی سریال «هیولا» متاسفانه و شاید هم خوشبختانه آن چیزی نیست که شوراهای پروانه ساخت و نمایش به نویسنده  و تهیه کننده سریال«پیمان قاسم خانی» و «مصطفی احمدی» پیشنهاد کردند. حاصل کار آن چیزی است که تیم سازنده بر اجرای آن اصرار داشتند.

بعد از تجربه «هیولا» مدیری اجرای برنامه «شب نشینی» را در ادامه «دورهمی» در دست گرفت که با «ان قلت» حقوقی صدا و سیما موقتا به حالت تعلیق درآمد (به نقل از همشهری اینجا) و «قاسمخانی» نیز به کار آماده سازی دومین فیلم سینمایی خود برگشت. معلوم نیست این دو در اینده کار مشترکی را با هم انجام دهند یا نه اما اگر روزی گذر این دو در یک راسته بیفتد یقینا آنجا تلویزیون نخواهد بود.

سعید رجبی فروتن

در کنار روزمرگی های معمول، این جا خودم و افکارم را ثبت می کنم. از فرهنگ و هنر تا سینما و نمایش خانگی... می توانید نوشته های من را در «روزانه های سینمایی» دنبال نمایید.

۳ comments

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

مرا در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید