روزانه های سینمایی

لطفاً شیفت کنید به بازیگری

عرضه نسخه نمایش خانگی چهارمین فیلمی که امضای یک بازیگر- کارگردان زن سینمای ایران را در پای خود دارد، این سوال را بهمراه دارد که آیا الزاماً تجربیات پر و پیمان بازیگری شرط کافی برای نشستن بر صندلی کارگردانی هست یا اینکه باید رمز و راز توفیق در کارگردانی را در عناصر دیگری یافت و جستجو کرد.؟ خوشبختانه تعداد بازیگر- کارگردانان شاخص و یا نسبتاً موفق در سینمای ایران کم نیست. با این حال در برابر هنرمندانی همچون فخیم زاده، قریبیان، رامبد جوان، سروش صحت، مهران مدیری، مصفا، شعیبی، عطاران، سیدی و … بازیگر- کارگردانان ناکامی هم به چشم می خورند که یا برای همیشه عطای کارگردانی را به لقایش بخشیده اند و یا هنوز اصرار بر ادامه زیست دوگانه و آزمودن بخت خود دارند. کسانی مانند: جهانگیر الماسی، حمید فرخ نژاد، حامد کلاهداری، سلطانیان و ….

در بین زنان بازیگر – کارگردان نمونه ها در هر دو سوی طیف بسیار ا.نگشت شمار هستند یاسمن ملک نصر، مهشید افشار زاده، سهیلا گلستانی و نیکی کریمی هنرمندانی هستند که از بین آنها هنوز فرصت برای قضاوت در باره افشار زاده و گلستانی باقیست. ملک نصر با ساخت فقط یک فیلم از ایران مهاجرت کرد. در ارزیابی کارنامه سینمایی نیکی کریمی باید گفت که وی در هر چهار فیلمی که تاکنون ساخته است، یا به تنهایی و یا مشترک سناریست فیلم هایش هم بوده است. با این حال در خوشبینانه ترین حالت او کارگردان متوسط الحالی است که در ادامه این روند، برای کمتر تهیه کننده و یا سرمایه گذاری انگیزه و رغبتی برای همکاری در ساخت فیلم های بعدی اش ایجاد میکند. «شیفت شب» تازه ترین فیلم نیکی کریمی که دو سال از ساخت آن می گذرد، اثر کم مایه ای است که نه تنها در قد و قواره فیلم پرده ای نیست بلکه برای نمایشگرهای خانگی هم با مشکل روبرو است. اگر ریتم کند و ملال آور فیلم را نادیده بگیریم، «شیفت شب» از مشکل کلی تری در رنج است که دوای درد آن در حین نگارش فیلمنامه باید پیدا می شد. مخفی کردن همزمان اطلاعات از بیننده و ناهید شخصیت اول فیلم که نمی داند دلیل سرگشتگی و غیبت های مکرر همسرش چیست، می تواند به ایجاد حس تعلیق در فیلم کمک کند اما از یکجا به بعد این عنصر دیگر به تنهایی قادر به تامین سوخت داستان نیست. تعمیق مسئله فیلم و ارائه شناسنامه ای درست از شخصیت ها می توانست مواد لازم را برای طراحی و پیشبرد داستانی پرکشش فراهم کند اما در غیاب چنین عناصر نجات دهنده ای، زن به تنهایی دست بکار می شود و در کوتاهترین زمان ممکن، با پول رهن خانه اجاره ای، کمک مالی مادر و خواهرش و نیز همراهی برادر شوهرش نیمی از بدهی شوهرش را تامین می کند و در نهایت دل مدیران شرکت طلبکار را برای دادن فرصت بیشتر به همسر بدهکارش نرم می کند.! یعنی اگر همان ابتدای فیلم فرهاد با بازی محمد رضا فروتن روزه سکوتش را می شکست و لب از لب باز می کرد و مشکلش را با همسر منعطف و مظلومش در میان می گذاشت، دچار کشمکش های روحی و عذاب کار کردن در سه شیفت و تن دادن به موش کشی در خیابان های شهر نمی شد.! درست است که«شیفت شب» در تحلیل چرایی اقدام خلاف فرهاد و پنهان کاری و موش و گربه بازی های او با همسرش ناهید، ناتوان است، با این حال در بین فیلم های تلخ و ناامید کننده این سال های سینمای ایران که کم نیستند، نمایش فرجام کار مردانی که می خواهند به هرقیمتی جایگاه اقتصادی اشان را ارتقا بخشند و دلسوزی و فداکاری ناهید برای نجات کشتی طوفان زده زندگی اش زیباست.!

سعید رجبی فروتن

در کنار روزمرگی های معمول، این جا خودم و افکارم را ثبت می کنم. از فرهنگ و هنر تا سینما و نمایش خانگی... می توانید نوشته های من را در «روزانه های سینمایی» دنبال نمایید.

۵ comments

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

  • با اتفاقی که در بحث قاچاق رخ داد که عمدتا هم فیلمهای هنرتجربه بودن که قاچاق شدن انگار راه جدیدی باید باشد برای فیلمهای توقیفی مثل خرس؛عصبانی نیستم؛خیابانهای ارام و خانه دختروغیره تا حداقل از این طریق دیده بشن چون حیفه چنین گنجینه هایی سالها در محاق بماند امیدواریم تا مشکل اکرانشون حل بشه اگر هم نشد مثل اینها پخش بشه تا مشخص بشه ارشاد چیو مخفی و توقیف میکرد!دولتها اومدن و رفتن ولی همچنان ماها منتظر دیدن فیلمهای توقیف ایم!راه چاره چیست؟انگار قانونی نمیشه!

  • البته خیابانهای ارام مشکلش توقیف نیست بلکه تهیه کننده تمایل ندارد به هر حال برای ما فرقی ندارد چون ماهیم که محروم از دیدنشیم!چه توقیف چه مشکلات دیگر مثل ناخواسته که معلوم نیست چرا فیلم به این خوبی باید ۲سال بیخود روزمین بمونه

مرا در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید