تار و پودش همه شعر و موسیقی

مصطفی سماوات – عرضه و فروش نسخه DVDفرش ایرانی در شبکه نمایش خانگی از چند منظر شوق برانگیز است اول اینکه امضاء ۱۵ تن از فیلمسازان نامی کشور در این مجموعه کنار هم قرار گرفته اند. دوم قرار است به دیدن آثاری متفاوت از موضوعی واحد بنشینیم و سوم اینکه عطش خرید نگهداری و آرشیو این مجموعه برای من زیاد است.

مجموعه با فیلمی از بهروز افخمی شروع میشود" فرش عشایری " عنوانی که در سکانس افتتاحیه فیلم ما را به یک مراسم و جشن می برد که بانوان عشایری با لباسهای رنگی پایکوبی میکنند بلافاصله تصویر یکی از بزرگترین تاجران فرش منطقه عشایری در قاب می آید و بقیه فیلم به چگونگی تولید این فرش می پردازد فیلمی که که شاید نمونه های آن را بسیار دیده ایم.

فرش سه بعدی(مشترک مورد نظر در دسترس نیست) عنوان فیلم خانم رخشان بنی اعتماد است که موضوع و نگاه منسجم تری در باره تولید یک فرش بخصوص یعنی فرش سه بعدی دارد همه چیز با یک تلفن در ابتدای فیلم و ادعای یک جوان  در باره تولید فرش سه بعدی آغاز میشود و با دنبال کردن موضوع معلوم میشود بافندگان فرش در شهرستانی کوچک فرش را تولید و در انبار خانه نگهداری می کنند معضل عرضه کار این هنرمندان و پنهان ماندن استعداد ها  با تلفن پایانی و در دسترس نبودن مشترک مورد نظر پاییان می یابد.

قالی سخن گو عنوان فیلم بهرام بیضایی است که با زبانی رمزآلود قالی هایی را حقیقتا به  گویش در می آورد و با تصاویری ناب و ریتم و آهنگی دلفریب روایتی تازه  و متفاوت از فرش ایرانی ارائه میدهد.لحن و ریتم و تصاویر آن در ذهن جان می نشیند و در خاطر به جا می ماند.

گره گشایی از جعفر پناهی  داستانی کوتاه و سر بسته اجتماعی دارد  که تولید کنندگان فرش در دهلیز فقر تنها دسترنج با ارزششان را به بهای کم به گرو میگذارند.

فرش زمین  عنوان فیلم کمال تبریزی است که فرمی انتزاعی از فرش را به تصویر میکشد طبیعت آسمان پر ستاره و تلالو درخشش قطرات آب بر فرش و همگونی شناور بودن فرش در آب تصویر بدیعی است که نشئه ای فلسفی را برایمان به جا میگذارد.

تار و پود ( فروشی نیست) عنوان فیلم مرحوم سیف الله داد است داستانی تغزلی که خشونت به آتش کشیدن فرش را در ذهن عاشق دلخسته تصوی میکند فیلم تلاش دارد ما را به یک برهه تاریخی ارجاع دهد ارجاعی که فقط در نوشتار اولیه فیلم باقی می ماند.

فرمایش آقاسید  عنوان فیلم مجتبی راعی است  باداستان  راعی ما به روستا یی زیبا سفر میکنیم و با بافندگانی روبرو می شویم که همه به سفارش آقا سید رضا از قاب پنجره شان فرش می گسترانند.

فرش پرنده فانتزی ترین اثر این مجموعه ما را به دنیای شازده کوچولو می برد و تخیل فرش پرنده را در یادهایمان زنده میگرداند.

فرش ، اسب، ترکمن عنوان فیلم خسرو سینایی است که با بستر فرش ما را با فرهنگ و آداب و رسوم ترکمن و آمیختگی آن با تولید فرش آشنا می سازد در این اثر استفاده از موسیقی و تصاویری کارت پستالی سعی در ایجاد لحنی با طئم سینایی میگند.

فرش و زندگی اثر بهمن فرمان آراء می خواهد نگاهی فلسفی و تاریخی به فرش کند از تولد تا واپسین دم حیات را به روی فرشی تاریخی به تصویر میکشد.

کجاست جای رسیدن عباس کیارستمی فیلمی ساده اما تاثیر گذار  از آرامش و فرش ایرانی که آمیختگی آن با شعر و موسیقی ایرانی در زیر سایه درختی ما را به اوج ناب ترین تکیهگاه و آسودگی ایرانی می برد.

دست آفرینی هدیه دوست عنوان فیلم مجید مجیدی است . نگاه لطیف روحانی آکنده از ایمان و سرشتی پاک همچون آب و دوست یابی در گوشه شهری شلوغ که هنوز حیات روحانی و ایمانی در آن می تپد پاکترین فرشها در زیر پاکترین آدمهای در جستجوی دوست.

فرش و فرشته اثر داریوش مهرجویی که فرش ایرانی تنها مامن زنی تنها و خالی است که در دنیای بی ارتباطی پهن در خانه ای خالی و سرد پهن میشود و او را در خود میگیرد.

خاطره خاطره کار رضا میر کریمی است که ما را  به دنیای سنتی زندگی ایرانی می برد و فرش جمع کننده فامیل و خاطره هایی است که برای ثبت آن متوسل به دوربین فیلمبرداری خانگی میشویم.

کپی برابر اصل کار محمد رضا هنرمند در داستانی کوتاه با بازی خوب کیانیان همراه میشویم برای متقاعد کردن یک بافنده ایرانی که ترک وطن نماید و هنرش را در آن سوی مرزها دنبال کند و اما جدایی ناپذیر بودن بافنده با تار و پود زندگیش چیزی است که کیانیان در پایان در میابد.

اما نگاه به این مجموعه اولین چیزی را که به ذهن متبادر میکند جای پا ،نشانه های لحن و نگاه سینماگران مولفی است که انتظار داریم در آثار آنها این اثر را بیابیم با این فرض می توان این مجموعه را به چند دسته تقسیم کرد البته از نگاه شخصی من مخاطب .

دسته اول فیلمهایی که به وضوح و روشنی تعلقشان را به صاحب اثر فریاد می زنند. قالی سخن گو ، قالی جادو، دست آفرینی هدیه به دوست، کجاست جای رسیدن، فرش و فرشته ، خاطره خاطره

دسته دوم کمی تا قسمتی ردپایی هرچند نامحسوس از مولف در اثر پیدا میکنیم فرش زمین، مشترک مورد نظر در دسترس نیست، گره گشایی و فرمایش آقا سید رضا.

دسته سوم اندسته از فیلمهایی که ردپایی بسیار ضعیف و یا حتی غیرقابل تشخیص از مولف خواهید یافت فرش عشایری ، فروشی نیست(تارو پود) ، فرش و زندگی ، فرش اسب ترکمن، کپی برابر اصل.

امیدوارم این یادداشت بتواند انگیزه و شوق تماشای این اثر فرهنگی را در شما زنده کند.