چو دزدی با چراغ آید گزیده تر برد کالا

پخش غیر قانونی تولیدات سینما و تلویزیون ایران امر بی سابقه ای از سوی تلویزیون های ماهواره ای فارسی زبان نیست اما آنچه که این روزها بر عمق فاجعه افزوده است، شتاب و سرعت شگفت آور این راهزنی فرهنگی است. اگر پیش از این نسخه غیر مجاز فیلم ها چند هفته پس از توزیع آنها در شبکه، سر از پخش تلویزیون های فارسی زبان در می آوردند، حالا این فاصله به چند روز کاهش یافته و در صورت ادامه این وضع، بی تردید فروش فیلم ها در بازار داخل را با خسارت سنگینی مواجه خواهد ساخت. خبرها حکایت از نمایش فیلم حوالی اتوبان از یکی از همین شبکه های زالو صفت دارد و بعبد نیست که تکرار نمایش آن از سایر شبکه های مشابه صورت پذیرد.

باور کنیم یا نکنیم درصد قابل توجهی از هموطنان به ماهواره دسترسی دارند و در وانفسای گرانی و کاهش قدرت خرید مردم در این روزها، پخش رایگان انواع محصولات ویدیویی و سینمایی فرصت مغتنمی برای بسیاری از اقشار به شمار می رود و آنان را از خرید و حتی کرایه فیلم بی نیاز می سازد. در این بین تشکیل ستادهای نظارتی برای مقابله با سارقان داخلی و یا موزعین آثار مبتذل و مستهجن البته کار مفیدی است اما اقدامی درخور جنگ اقتصادی شبکه های معاند علیه کیان سینما و ویدیوی کشور نیست. موسسین و مدیران اغلب شبکه های فارسی زبان، فراریان و پناهندگان ایرانی تباری هستند که با فعالیت هایی تخریبی از این دست، درصدد انتقام جویی برآمده و غافل از آن هستند که بسیاری از تولیدات تصویری حاصل سرمایه گذاری بخش خصوصی است و دولت ها در داخل نیز نتوانسته اند آنگونه که باید از سرمایه آنها صیانت کرده و مانع از پخش غیر قانونی فیلم ها در سطح معابر و یا مغازه ها گردند.

تجربه نشان داده است که چنانچه فضای کسب و کار مناسب برای مدیران خوش فکر و دارای پشتوانه مالی در شبکه ویدیویی فراهم نباشد، نمی توان به حضور پایدار آنها دل بست. ضمانت فعالیت این گروه در وهله اول امنیت سرمایه گذاری است. عنصری که شواهد زیادی به فقدان و یا آسیب پذیری آن دلالت می کنند.

به نظر میرسد در این شرایط دیپلماسی فرهنگی کارساز شود و با وجود نپیوستن ایران به کنوانسیون برن، وزارت خارجه بتواند از طریق سفرا، کارداران و رایزنان فرهنگی خود با مقامات سیاسی – فرهنگی کشورهایی که محل استقرار و فعالیت شبکه های تلویزیونی مورد اشاره هستند، به توافقاتی برسد و خسارات ناشی از تضییع حقوق تهیه کنندگان ایرانی را به روشنی برای آنها تشریح کنند. در اینصورت شاید مقررات حاکم بر آن کشورها حکم کند که محدودیت هایی را به شبکه های خاطی تحمیل و گوشزد نمایند. به عنوان مثال اگر رابطه با امارات متحده عربی خیلی شکرآب نشده است، می توان سناریوی دیپلماسی فرهنگی را از آن کشور به اجرا گذاشت.

باتاب این یادداشت را در اینجا بخوانید.