روزانه های سینمایی

چرا سینمای ایران اولویت تلویزیون نیست؟

این یادداشت به قلم نگارنده در روزنامه اعتماد به چاپ رسیده است.

دلیل اینکه تلویزیون در طول سال بویژه در مناسبت‌ها با خست از بازار داخل فیلم می‌خرد، چیست؟
مخاطب تلویزیون می‌پرسد چگونه است که در ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر تعداد زیادی از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی برای پوشش اخبار و حواشی جشنواره به صف می‌شوند و به نقد فیلم‌ها می‌پردازند؛ در طول سال برنامه‌هایی در باره سینمای ایران بطور ثابت در باکس پخش شبکه‌های پرمخاطب قرار می‌گیرند اما تلویزیون خرید و نمایش فیلم‌های ایرانی را از مخاطب خود دریغ می‌کند.؟
اگر تولید برنامه‌های مختلف در باره سینما نوعی وظیفه فرهنگی است، حمایت از تهیه کنندگان و سرمایه‌گذاران سینما یکی از مبرم‌ترین وظایفی است که تلویزیون در قبال سینمای ملی دارد.
شاهد این ادعا مقایسه حجم بالای فیلم‌های خارجی با معدود فیلم‌های سینمایی ایرانی در تعطیلات نوروزی امسال است.
امسال در سبد خرید تلویزیون ۸ فیلم: آپاراتچی، آبی روشن، پرویز، سرهنگ ثریا، پالایشگاه، نگهبان شب، عطر آلود، بیرو، شب طلایی و انیمیشن‌های مسافری از گانورا و ایلیا در جستجوی قهرمان مشاهده شد که بطور پراکنده در شبکه‌های مختلف سیما پخش شدند. تعداد فیلم‌های خارجی این بازه زمانی بیش از ده برابر فیلم‌های تولید داخل بود که به این ترتیب فیلم‌های ایرانی در بین آنها عددی به حساب نمی‌آیند.
از یاد نبریم که تولیدات سینمای ایران در سه سال گذشته اغلب تحت نظارت دولت همسو با صداوسیما ساخته شده بودند و اگر فرض را بر فیلتر و ضوابط موردنظر تلویزیون بگذاریم، قطعا آثار به مراتب بیشتری می‌توانستند با تور مدیران خرید تلویزیون صید شوند.
با یک حساب دوتا دوتا چهارتا می‌توان حدس زد که به رغم افزایش قیمت دلار، خرید فیلم خارجی برای واحد تامین فیلم خارجی تلویزیون هنوز ارزان‌تر از فیلم‌های ایرانی تمام می‌شود اما باز هم تلویزیون نباید اولویت‌های فرهنگی خود را فراموش کند و همه چیز را به چرتکه و حساب و کتاب مالی بسپارد.
ویژگی مشترک اغلب فیلم‌های ۱۰ گانه پخش شده امسال فروش ضعیف آنها در گیشه سالهای گذشته است؛ این امر به معنی دست بالای صداوسیما در چانه‌زنی و مذاکرات خرید بوده است. پس بازهم این گمانه تقویت می‌گردد که واحد تامین فیلم تلویزیون صرفه و صلاح مالی را ارجح بر خرید فیلم‌های پرمخاطب سینما دانسته است.
گزینش فیلم‌های ارزان قیمت از سوی تلویزیون در حالی صورت گرفته است که تعداد قابل توجهی از سریال‌های تلویزیونی به رغم هزینه سنگین تولید آنها بازخورد مثبتی از مخاطب نگرفته‌اند و بیننده زیادی نداشته‌اند. سریال‌هایی که هیچگاه از سوی مخاطبان آی فیلم نیز تقاضایی برای تماشای آنها ابراز نمی‌شود.
اگر با نگاه اقتصادی مدیران تامین فیلم تلویزیون به سراغ فیلم‌های نسبتا موفق سینمای ایران برویم، آورده مالی چنین فیلم‌هایی جذب آگهی‌های بازرگانی برای شبکه‌های نمایش دهنده فیلم‌هاست. البته حساب کمدی‌های پر فروش سینما که فعلا فاصله نجومی با ضوابط پخش تلویزیون دارند، جداست اما فیلم‌های میانه جدول فروش زیادی را می‌توان نام برد که با کمی اغماض جام‌جم نشینان، قابل خرید و پخش از تلویزیون هستند.
ممکن است مدیران تلویزیون واگذاری حقوق اینترنتی اغلب فیلم‌ها را بهانه‌ای برای شانه خالی کردن از خرید آنها بسازند؛ زیرا سکوهای اینترنتی فیلم و سریال به عنوان خریدار فیلم‌های ایرانی پس از اکران آنلاین، فیلم‌ها را در آرشیو محتوایی خود قرارداده و در دسترس دائمی کاربران قرار می‌دهند. در پاسخ باید گفت رفتار بشدت مقتصدانه تلویزیون برای خرید فیلم ایرانی، تا قبل از توسعه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر هم آزار دهنده بود؛ ضمن آنکه با خرید حقوق پخش تلویزیونی فیلم‌ها، جمعیت بیشتری به تماشای فیلم ایرانی می‌پردازند و در لابلای انبوه فیلم‌های خارجی و تله فیلم‌های کم کیفیت تلویزیون، مردم سینمای ایران را از یاد نمی‌برند. پس واگذاری حقوق اینترنتی فیلم‌ها مانع از خرید حق پخش تلویزیونی آنها نیست. همانطور که پخش غیرقانونی فیلم و سریالهای ایرانی توسط شبکه‌های متعدد ماهواره‌ای، خرید فیلم‌ را از دستور کار سکوها خارج نکرده است.
در سالی که با عنوان « سرمایه‌گذاری برای تولید » نامگذاری شده است، صداوسیما به دلیل جایگاهی که در قانون اساسی در نسبت با رهبری نظام دارد، باید قدم‌های موثری را برای تحقق این پیام بردارد و با خرید حقوق تلویزیونی فیلم‌های ایرانی، حمایت از سرمایه‌گذاران را در سرلوحه کار خود قرار دهد. مصوبات مختلف شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس و دولت برای هم افزایی دستگاههای فرهنگی باید یک جایی بروز و ظهور پیدا کند و بخشی از بودجه و اعتبارات روبه رشد صداوسیما در قوانین بودجه، باید مصروف حمایت از سینمای ایران و ارتقای محتوایی آن شود.

سعید رجبی فروتن

در کنار روزمرگی های معمول، این جا خودم و افکارم را ثبت می کنم. از فرهنگ و هنر تا سینما و نمایش خانگی... می توانید نوشته های من را در «روزانه های سینمایی» دنبال نمایید.

اضافه کردن نظر

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

مرا در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید