روزانه های سینمایی

کهنه سربازی که سی سال سکان هدایت انجمن را در دست داشت

 

گفتگو با سعیدعبدالحمیدی سرپرست سابق دفتر انجمن سینمای جوانان اراک طی ۳۳ سال گذشته در شرایطی انجام شد که تب ویروس کرونا کشور را دربرگرفته بود و امکان گپ‌وگفت چهره‌به‌چهره با ایشان میسر نبود. به این خاطر مصاحبه بصورت غیرحضوری و با استفاده از پیام‌رسان‌های اجتماعی صورت گرفت. این گفتگو اولین بار در «فصلنامه رازان» سال چهارم شماره ۱۳ متشر شد.

مدتی از بازنشستگی شما می‌گذرد الان که به گذشته نگاه می‌کنی چه احساسی داری؟

یک حس مشترکی بین همه آدمها وجود دارد که وقتی به گذشته و سالهای سپری شده می‌نگرند و خاطرات تلخ و شیرین را مرور می‌کنند، حس غم و اندوهی به سراغشان می‌آیند. حدقل در مورد من این موضوع صدق می‌کند و وقتی به گذشته فکر می‌کنم چنین احساسی در من زنده می‌شود.

به عنوان یک چهره غیربومی از اینکه ۳۳ سال پیش اراک را به عنوان محل خدمت انتخاب کردی راضی هستی؟

۳۳ سال ماندن در این شهر و تشکیل خانواده دال بر رضایت‌مندی از انتخابم است.

خیلی‌ها دهه اول فعالیت انجمن را  دهه طلایی آن می‌دانند نظر شما در این باره چیست؟

این واقعیت غیرقابل انکار نیست اما این نکته را هم نباید از یاد برد که در دهه شصت و هفتاد انجمن سینمای جوان اراک و جشنواره‌های ملی و منطقه‌ای سینمای جوان یگانه مراکز، فرصت‌ها و موقعیت‌ها برای یادگیری و رقابت بین هنرجویان بودند و به همین خاطر درخشش هنرجویان عکاسی و فیلمسازی پژواک وسیعی می‌یافت. البته از حق نگذریم حضور مدرسان خوب انجمن و توانایی‌های آنها در کنار استعداد و نبوغ جوانان اراکی زمینه‌ساز کسب موفقیت‌های پی در‌پی شد و در ارزیابی دفاتر انجمن، دفتر اراک درجه کیفی الف را دریافت کرد اما در ادامه هم نظیر چنین توفیقاتی حاصل شد هر چند که مثل گذشته لزوما دفتر سینمای جوان اراک محور آن نبود زیرا توسعه صنعت ویدیو و تولید انبوه دوربین‌های خانگی و نیمه حرفه‌ای از یکسو و آغاز به کار سایر مراکز فرهنگی و هنری نظیر صدا و سیما، حوزه هنری و امور تربیتی آموزش و پرورش از سوی دیگر باعث شد تا فیلم‌های داستانی و مستند بیشتری خارج از انجمن تولید شود. عده‌ای هم که از تمکن مالی برخوردار بودند، شخصا با تهیه دوربین و سایر ملزومات دست به کار تولید شدند و نیازی به کمک‌های دولتی احساس نکردند. سوای این مطلب جشنواره‌های فیلم و عکس هم محدود به انجمن سینمای جوانان نشد و هر ساله بر شمار رویدادهای و ایونت‌های سینمایی و عکاسی افزوده شد تا محلی برای رقابت و درخشش هنرجویان عکاس و فیلمساز از سراسر کشور شود.

به همین خاطر نوار موفقیت‌های هنرجویان و هنرمندان اراکی نه تنها هیچگاه قطع نشد بلکه سیرصعودی یافت و در بستری که انجمن اراک گسترده بود، موجبات رشد و وقوع اتفاقات خوب هنری مهیاگشت.

 

 

نقاط عطف فعالیت‌های انجمن از بدو تاسیس تاکنون کدام است؟

از جمله نقاط عطف و ویژگی‌های انجمن در ادوار گذشته جلب اعتماد خانواده‌ها برای حضور فرزندانشان در دفتر انجمن برای یادگیری دانش و مهارت‌های مربوط به عکاسی و فیلمسازی بوده است. همچنین استمرار در برنامه‌ها یکی از نقاط مثبت فعالیت‌های اتجمن است که باعث شده است هیچگاه فعالیت‌های جاری انجمن تحت نوسانات و تغییر شرایط سیاسی و اجتماعی قرار نگیرد و از کم و کیف آنها کاسته نشود. می توان این ادعا را داشت که ارائه آموزش‌های اصولی باعث شد تا چهره‌های با استعداد در ادامه به دانشکده‌ها و مدارس عالی سینمایی راه پیدا کنند و مسیر موفقیت را جستجو کنند. بر همین اساس فارغ التحصیلان این انجمن به مرور توانسته‌اند فرصت های شغلی مناسبی را در صدا و سیمای مرکز استان و دیگر مراکز سیما، حوزه هنری، واحدهای سمعی و بصری و روابط عمومی ادارات دولتی و غیردولتی پیدا کرده و در انجام وظایف‌شان موفق عمل کنند. این عده بعضا کارافرین هم بوده‌اند و با راه اندازی کانون‌های تبلیغاتی و آتلیه‌های عکاسی به جز خود برای دیگران هم کارآفرینی کرده‌اند. کسب افتخارات و جوایز متعدد و معتبر از جشنواره‌های سینمایی و مسابقات عکاسی یکی دیگر از جنبه‌های بارز فعالیت انجمن سینمای جوان اراک از بدو تاسیس تاکنون است.

رمز و راز ابراز رضایت مدیران عامل ادوار دفتر مرکزی انجمن سینمای جوانان ایران و مدیران کل ارشاد استان از شما چیست؟ در برقراری رابطه و تعامل با این سطوح مدیریتی چه نکاتی را مد نظر قرارمی‌دادی؟

شاید جالب باشد که بدانید طی سال‌های خدمتی دقیقا با ۱۰ مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران و ۱۰ مدیرکل در ارشاد استان مرکزی توفیق همکاری داشته‌ام. بد نیست بدانید طی روال جاری حکم سرپرستان دفاتر انجمن سینمای جوانان با هماهنگی و تایید مدیرعامل انجمن و مدیرکل ارشاد استان صادر می‌شود و لذا تایید و ابراز رضایت این دو شخصیت حقوقی برای آغاز به کار و ادامه فعالیت سرپرست دفتر ضروری است. در توضیح رمز و راز همکاری طولانی مدت با این مدیران باید عرض کنم مدیران کل استانی غیربومی عموماْ بنیان‌گذار دفتر انجمن در محل ماموریت‌های پیشین خود بودند و به این خاطر شناخت و درک واقع بینانه‌ای از سینمای جوان داشتند. در نقطه مقابل من هم همواره فعالیت‌های انجمن و اداره کل را مکمل یکدیگر می‌دانستم و اینطور نبود که در قبال فعالیت‌های فرهنگی و هنری اداره کل بویژه در زمینه‌های مربوط به فیلم و سینما و جشنواره های فرهنگی و هنری بی‌تفاوت بمانم و توجهم را صرفاْ به امور جاری انجمن متمرکز کنم. شاید همین امر کمک کرد تا فضای دوستانه و همدلانه‌ای در روابط بین من و مدیران کل ایجاد گردد و به درک و تفاهم عمیق و مشترک بین ما انجامد. فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی انجمن هم بدون حمایت موثر اداره کل ارشاد قابل انجام نبودند اما به رغم این واقعیت، هیچگاه استقلال و تشخص انجمن مورد غفلت قرارنگرفت و تلاش شد تا بدون مداخله نیروهای خارج از انجمن و تاثیرپذیری از آنها، برنامه‌های جاری انجمن به درستی انجام شوند.

به نظرم این تعامل و رویه همکاری به عنوان یک الگوی رفتاری سبب شد تا در ۳۳ سال گذشته کمترین تنش و حاشیه‌ای بین انجمن و اداره کل ایجاد شود. در چنین شرایطی مدیران عامل انجمن وقتی فضای آرام و کم مسئله‌ای را در استان می‌دیدند،‌ابراز رضایت می‌کردند و با ملاحظه عملکرد دفتر اراک امکان ثبات مدیریتی را به دفتر اراک بخشیدند.

چه تعداد هنرجو تحت پوشش آموزش‌های انجمن قرار گرفته‌اند و بعد از شناسایی استعدادهای برجسته، این عده پا در چه مسیری نهاده‌اند؟

به دلیل تنوع رشته‌ها و دوره‌های آموزشی در انجمن رقم و آمار دقیقی را نمی‌توانم اعلام کنم. برخلاف سال‌های اولیه که دوره‌های آموزشی محدود به عکاسی و فیلمسازی بود در یک دهه اخیر به ضرورت نیازهای اجتماعی از جمله مهارت‌آموزی، رشته‌های تکدرس مانند تصویربرداری، تدوین، عکاسی و فیلمنامه‌نویسی در دستور کار دفاتر انجمن قرار گرفت و استقبال خوبی از آنها به عمل آمد. البته این نکته بدیهی است که در کنار علاقه و استعداد، پشتکار هم شرط اساسی برای موفقیت و استفاده از آموخته‌هاست. متاسفانه در سالیان اخیر به رغم دو شرط یادشده شرایط کشور به گونه‌ای نبوده است که از سرمایه‌های هنری از جمله فارغ‌التحصیلان سینمای جوان اراک استفاده لازم به عمل آید و زمینه اشتغال یا فعالیت‌های حرفه‌ای آنها مانند گذشته فراهم شود. خوشحالم و مفتخرم که جمع قابل توجهی از هنرجویان و اعضای سینمای جوان اراک امروزه در عرصه سینمای حرفه‌ای، برنامه‌سازی تلویزیونی، مناصب مدیریتی و کارشناسی در دوایر دولتی و غیردولتی و نیز فعالیت های آزاد تبلیغاتی و هنری مشغول به کار هستند.

-ثبات مدیریتی چه امکان و ظرفیت‌هایی را پیش روی شما قرارداد؟

سرمایه اجتماعی انجمن که از رهگذر ثبات مدیریتی حاصل شد و اندک اندک بدست آمد؛ باعث شد تا بسیاری از دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی استان برای انجام فعالیت‌های فرهنگی و هنری خود از نظر مشورتی و تجربه تربیت‌شدگان سینمای جوان اراک بهره ببرند. اگر مبالغه نباشد مکتبی که انجمن اراک بانی آن بود، رویش‌های زیاد و با برکتی داشت و اعضای انجمن در طول این سالها بعضا سفارشات و پروژه‌های تولیدی زیادی را برای کارفرمایان دولتی و غیردولتی به انجام رساندند.

اعتمادآفرینی در بین خانواده‌ها انجمن را به تراز بالایی از خدمت‌رسانی رساند؛ بطوریکه در کنار مدرسه و دانشگاه هزاران هنرجو انجمن را خانه دوم خود می‌دانستند و توانستند شبکه‌ای از روابط اجتماعی پویا را حول تولید فیلم یا پروژه‌های عکاسی شکل دهند. این شبکه به دوستی‌های پایدار بین جوانان و نوجوانان انجامید و آنها را به مسیری هدفمند در زندگی سوق داد. به تعبیر دیگر ارتباط با انجمن باعث شد تا جوانها به سرگرمی سالم و با نشاطی گرایش پیدا کنند و از نزدیک شدن به کژراهه‌ها اجتناب نمایند.

ظهور فناوری دیجیتال چه تاثیری در روند برنامه‌های آموزشی و تولیدی انجمن گداشت؟

اگر با نگرش فرایندی به این موضوع نگاه کنیم می‌توانم ادعا کنم که به مرور نواقص تکنیکی ناشی از کمبود امکانات و تجهیزات فنی تا حد زیادی برطرف شد. نکته مهم و حائز اهمیت آن است که در این سالها با سهل‌الوصول شدن دسترسی به ابزار فیلمسازی نگرش غلطی برای عده‌ای از جوانها ایجاد شد که ابزار فیلم و سینما را می‌سازد پس الان با وجود امکانات متنوع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مواد لازم برای ساخت فیلم کاملاْ مهیاست.!

 این دیدگاه که در واقع مبین سینمای بدون اندیشه و متکی به ابزار است، پاشنه‌آشیل فیلم کوتاه شده است و ره‌آورد فناوری دیجیتال برای این گروه شتابزدگی و ابزارزدگی برای به تصویرکشیدن موقعیت‌های خام و مینی‌مال بدون راهنمایی از مربی و فیلمساز پیشکسوت است. ادعای گزافی نیست اگر بگویم در این آثار زبان سینما یا اساساْ  وجود ندارد و یا گنگ است.

برخورداری عده‌ای از امکانات بروز، سبب شده است تا بدون شرکت در دوره‌های آموزشی، دچار توهم شوند و بدون نیاز به مشاور و تامل و تعمق لازم به سری‌سازی روی بیاورند و کمیت را بر کیفیت ترجیح بدهند.

-به عنوان یک کارشناس روند تغییرات در نظام آموزشی انجمن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در حوزه معاونت آموزشی دفتر مرکزی انجمن همواره دغدغه بروزرسانی متون و مواد آموزشی و کمک آموزشی وجود داشته است و به همین خاطر به دفعات در ۳۵ سال گذشته برنامه ریزی آموزشی انجمن دسخوش تغییر و تحول شده است و منابع جدیدی توسط مولفان و کارشناسان تولید و منتشر شده است. اما آنچه که شاید باعث شده است که هدف‌های پیش بینی شده بطور کامل تحقق نیابد، کمبود بودجه و اعتبار برای تهیه و تامین تجهیزات آموزشی برای اغلب دفاتر انجمن بوده است. اتفاق خوبی در پایان سال گذشته رخ داد و تفاهم‌نامه‌ای بین اداره کل ارشاد استان با سازمان سینمایی و دفتر مرکزی انجمن منعقد شد تا با تامین و تخصیص بودجه ای بالغ بر ۵۰ میلیون تومان تجهیزات مورد نیاز عکاسی و فیلمسازی برای انجمن اراک تهیه شود.

یکی از عرصه‌های ارزیابی عملکرد دفاتر انجمن کم و کیف حضور و درخشش هنرجویان آنها در جشنواره‌های منطقه‌ای و ملی است. کارنامه انجمن اراک در این زمینه چگونه است؟

موفقیت و به تعبیر شما درخشش هنرجویان سینمای جوان ادامه دارد اما باور کنید که به دلیل کثرت جشنواره‌های داخلی و خارجی گاه خود ما از موفقیت و دستاورد فیلم‌های هنرجویان در این رویدادها بی‌خبر می‌مانیم و یا خبر حضور و کسب افتخار آنها در لابلای انبوه خبرهایی که این روزها فضای مجازی و رسانه‌ای کشور را درمی‌نوردند، گم می‌شود. چون به جشنواره‌های منطقه‌ای اشاره کردید، باید تصریح کنم در جشنواره‌های سه‌گانه منطقه‌ای که هر ساله برگزار می‌شود و آثار هنرجویان اراکی در یکی از آنها پذیرفته می‌شوند، معمولاْ دست خالی برنمی‌گردیم. به هر حال استعداد نوجوانان و جوانان اراکی که در هر دوره بروزو ظهور متفاوتی دارد، خصلتی است که سبب دلگرمی ما مدیران و مدرسان انجمن شده‌است و چراغ انجمن را در ۳۳ سال گذشته روشن نگه‌داشته است چه اگر غیر از این بود ما نیز در انجام خدمت بی‌انگیزه می‌شدیم و حس خوبی نداشتیم.

-چرا به جز اراک شعبات انجمن را در شهرهای دیگر استان نمی‌بینیم؟

تاسیس دفتر انجمن در شهرستانها مستلزم آن است که مدیرکل ارشاد استان شهر یا شهرهایی را مستعد ایجاد دفتر بداند و این اطمینان در او پدید آید که تقاضایی از سوی جوانان و فعالان فرهنگی و هنری یک شهر برای تاسیس انجمن وجود دارد و ریشه‌ها و شواهد تاریخی و اجتماعی موید اصالت و حقانیت چنین تقاضایی است. در اینصورت ایشان تقاضایش را به دفتر انجمن جهت ارزیابی و مطالعه ارسال می‌کند. به عنوان مثال در اراک سابقه فعالیت سینمای آزاد و سینمای جوان در حدفاصل سال‌های ۵۲  تا ۵۸ باعث شد تا فعالان سینمای جوان، عکاسان و دانشجویان اراکی دانشکده صدا و سیما بطور جدی پیگیر راه‌اندازی دفتر انجمن در اراک شوند و چون سیاست انجمن هم راه‌اندازی حداقل یک دفتر در مراکز استان‌های کشور بود، این تقاضا مورد موافقت قرارگرفت.

در حال حاضر به موجب آیین‌نامه موجود تاسیس دفتر انجمن در دیگر شهرهای استان مستلزم آن است که اداره کل ارشاد استان و منابع محلی زیرساخت‌های اداری، نیروی‌انسانی و تجهیزاتی  لازم را راه‌اندازی شعبه انجمن فراهم کنند تا دفتر مرکزی هم متقابلاْ پشتیبانی‌های آموزشی را اعمال نماید. تامین این ملزومات برای همه ادارات ارشاد ممکن نیست و دفتر مرکزی انجمن هم مایل نیست به تنهایی زیربار تعهداتی برود که باعث شود تامین آنها، سبب کاستن از سایر اعتبارات شود. با این توصیف خوشبختانه از سال ۱۳۹۵ نمایندگی انجمن در شهرستان ساوه گشایش یافت تا آموزش‌های تکدرس عکاسی، تصویربرداری و فیلمنامه‌نویسی در آن به علاقه مندان ارائه شود. با وجود مجتمع‌های فرهنگی موجود در شهرهای استان این امکان وجود دارد که با اعزام مدرس از مرکز استان و یا استفاده از تحصیلکرده‌های همان شهرها کلاس‌های مشابهی را ایجاد کرد. به هر حال در عصر انفجار اطلاعات و توسعه آموزش‌های مجازی همانند گذشته مانع جدی و اساسی در مسیر آموزش وجود ندارد.

-مهاجرت نیروهای با استعداد و صاحبان سرمایه‌ در سال‌های گذشته توسعه پایدار در استان را به تاخیر انداخته است. آیا این پدیده را به شکل نگرفتن کانون‌های حرفه‌ای فیلمسازی در اراک مربوط می‌دانید؟

نمیدانم شاید نزدیکی اراک به تهران و فاصله کوتاه موجود از گذشته تا حال سبب مهاجرت نیروهای کار و فرار سرمایه‌ها به تهران شده است. در مطالعات جمعیت شناسی اراک طی نیم قرن گذشته برش‌هایی از مهاجرت‌های گسترده که از دهه چهل شروع شده، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و در برررسی دلایل آن جاذبه‌های پایتخت و حضور و تنوع واحدهای مولد و کارآفرین مورد تصریح قرار گرفته است. پس پدیده مهاجرت فقط دامن فعالان فرهنگی و هنری را نگرفته است بلکه بسیاری از صاحبان سرمایه و نیروهای ماهر و جویای کار به سودای زندگی بهتر از شهرهای پیرامونی تهران به آن مهاجرت کرده و در آن سکنی گزیده‌اند. فیلمسازان و عکاسان اراکی هم از این مسُله مستثنی نبوده و نیستند و برای ادامه تحصیل و یا اشتغال در پروژه‌های تلویزیونی و سینمایی و یا کارهای تبلیغاتی، معمولاً درصدد یافتن موقعیت‌های بهتر شغلی یا در تهران مقیم شده‌اند و یا حداقل به آن رفت و آمد دارند.

جلوگیری از این پدیده عام اجتماعی کار یک دستگاه و چند دستگاه نیست و پیش‌نیاز آن توسعه همه جانبه استان در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی است. در چنین شرایطی بعضی بی تدبیرها نیز مزید برعلت شده است و دلخوری هنرمندان را به همراه داشته است. جای تاسف است که دستگاه‌ها و سازمانهای محلی سفارش‌های تبلیغاتی خود را از جوانان هنرمند شهر دریغ می‌کنند و راهی دفاتر و شرکت‌های تبیلغاتی در تهران می‌شوند. صدا و سیمای استان به رغم ربع قرن فعالیت هنوز به درجه‌ای از توانایی مالی نرسیده است که برای استفاده از نیروهای آزاد هنری ظرفیت‌سازی کند و سفارش فیلم وسریال و حتی برنامه‌سازی به نیروهای خارج از سازمان بدهد.

به هر حال انسان‌ها مختار هستند که برای زیست بهتر به دنبال موقعیت‌های بهتر باشند و درصدد استفاده بهتر از سرمایه عمر و توان مادی و معنوی خود باشند. این امر گاه در مهاجرت به شهرهای بزرگتر و گاه به خارج از کشور منتهی می‌شود. این امر منافاتی با علاقه و عرق به زادگاه آدمی ندارد و مهاجر می‌تواند ریشه‌های علاقه به شهر و دیار خود را همواره حفظ کند و در دنیایی که سهولت ارتباطات یکی از ویژگی‌های آن است، از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستان، همشهریان و هموطنان خود در ارتباط باشد و تعاملات حرفه‌ای و کاری را دنبال کند.

در انجمن سینمای جوان اراک ما خوشبختانه شاهد حضور و همکاری هنرمندان  اصالتا اراکی در نشست‌های مختلف بوده‌ایم و هر بار از آنها دعوتی به عمل آورده‌ایم، تقاضای ما را بی پاسخ نگذاشته‌اند و بدون هیچ چشمداشتی از تهران راهی اراک شده‌اند.

-تفاوت شیوه‌های آموزشی در انجمن با سایر مراکز مشابه دولتی و خصوصی چیست؟

انمجن سینمای جوانان ایران با سابقه‌ای چهل ساله در امر آموزش و تولید نه در ایران بلکه در جهان به یک برند تبدیل شده است و این اعتبار و سرمایه اجتماعی به تنهایی آنقدر جذابیت دارد که هر رقیبی را یارای عرض اندام در برابر آن نباشد. به هر حال انجمن بدون آنکه قصد رقابت با جایی را داشته باشد با اتکا به داشته‌های خود سعی کرده است با نگاهی فرهنگی و غیرانتفاعی زمینه جذب و شناسایی نیروهای مستعد را فراهم کند و مجری نظام آموزشی استاندارد و بروزی باشد. آموزشگاه‌های آزاد سینمایی و مراکز مشابه وضعیت متفاوتی دارند. این مراکز به خاطر هزینه‌های سنگین تاسیس و اداره آموزشگاه ناگزیرند عمده هزینه و مخارج خود را از محل شهریه دریافت کنند که همین امر مانع از حضور هنرجویان اقشار ضعیف و متوسط می‌شود. برخی از آموزشگاه‌ها برای تعدیل مخارج خود متاسفانه ناگزیر از کاهش هزینه‌هایی شده‌اند که کیفیت کار آنها را تنزل داده است. استفاده از مدرسان و مربیان کم تجربه و یا غیرمتخصص بی شک باعث اختلال در فرایند تعلیم و یادگیری می‌شود و در نهایت نتیجه مورد نظر را به بار نمی‌نشاند. دپارتمان آموزشی انجمن از گذشته تا حال مقید به تدوین و تنظیم سرفصل مواد و متون آموزشی با هدف‌گذاری روشن بوده است و در ادوار مختلف با کمک اساتید و مولفان و مترجمان درصدد بازنگری، ویرایش و تالیف دوباره آنها بر اساس مقتضیات روز و دانش‌های نوین برآمده است. از سوی دیگر ویژگی استثنایی دفاتر انجمن ایجاد فرصت تجربه‌اندوزی برای هنرجویان در طول تحصیل و بعد از آن است. به عبارتی با اتمام دوره آموزشی هنرجو رها نمی‌شود بلکه پا در مسیری می‌گذارد تا آموخته‌های خود را در عمل بیازماید و با حضور در پروژه‌های تولیدی به درک واقع‌بینانه‌تری از تئوری‌ها و مفاهیم انتزاعی برسد. فارغ از اینکه تولیدات آماتوری و آموزشی به چه نتیجه‌ای منتهی شود، هنرجویان از شرکت در چنین چالش‌هایی احساس خوبی را تجربه می‌کنند و حداقل تکلیف‌شان با خودشان روشن می‌شود که علاقه و اشتیاق پیشین فقط یک احساس زودگذر و سرخوشانه بوده است و یا اینکه استعداد ذوقی عکاسی و فیلمسازی را در وجود خود یافته‌ و کشف کرده‌اند.

-اراک دوبار میزبان جشنواره منطقه‌ای فیلم‌وعکس شده است. این اقدام کمکی به معرفی انجمن به خانواده‌ها و تشویق نوجوانان و جوانان به ثبت‌نام در کلاس‌های انجمن کرده است؟

برگزاری جشنواره‌های منطقه‌ای آن هم بصورت مقطعی و هر چند سال یکبار کمک زیادی به آشنایی خانواده‌ها و جوانها‌با فعالیت‌های انجمن نمی کند. به نظرم برگزاری هفته‌های فیلم، نمایشگاه‌های عکس و پاتوق‌های فیلم این منظور را بهتر می‌رسانند و به شناخت جامعه هدف می‌انجامد. برنامه‌هایی که به آن اشاره کردم چون خصلت استمرار دارند و در طول سال با اعتباری اندک قابلیت اجرا دارند، حاصل و نتیجه فعالیت‌های آموزشی را به نمایش می‌‌گذارند و مشاهده خروجی دوره‌های آموزشی به شناخت ملموس و عینی از انجمن و اهدافش می‌انجامد.

چرا در همه این سالها اراک بانی و مجری جشنواره سینمایی مخصوص به خود نبوده است آیا دلیل آن این نبوده است که فیلمسازی و عکاسی در بعد نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای به عنوان یک جریان در شهر شکل نگرفته است؟

کمبود تولیدات هنری از جمله فیلم، دلیل عدم میزبانی جشنواره‌های سینمایی یا عکاسی نبوده است برعکس به اعتقاد من این جشنواره‌هاهستند که می‌توانند انگیزه تولید را در فیلمسازان ایجاد یا تقویت کنند و به قولی بهانه خوبی برای ساخت آثار مرتبط با موضوع و رویکرد جشنواره بشوند. اجازه بدهید تعارف را کنار بگذارم و بگویم طراحی و برنامه‌ریزی هیچ جشنواره‌ای بدون اطمینان از نقد بودن سرمایه و اعتبار مالی لازم برای برگزاری آن عملی نیست. منظورم از اعتبار فقط برای برگزاری و اجرای یک دوره نیست بلکه جشنواره زمانی محل رجوع و استقبال هنرمندان می‌شود که به جریان بدل شود و استمرار داشته‌باشد تا به یک یا دو دوره ختم نشود. در چهل سال گذشته جشنواره‌های زیادی بوده‌اند که در همان دوره‌های اولیه جوانمرگ شده‌ و ادامه نیافته‌اند. در نقطه مقابل از جشنواره‌هایی که در طول زمان به حرکت بالنده خود ادامه داده‌اند، در هر دوره با شیب مثبت استقبال از جانب هنرمندان روبرو شده‌اند و بعضا بعد بین‌المللی به خود گرفته  و توسعه یافته‌اند. به عنوان مثال دبیرخانه جشنواره فیلم کوتاه تهران هر ساله پذیرای هزاران فیلم کوتاه از اقصی نقاط جهان است که بعضا بازبینی اولیه آنها زمان و انرزی زیادی را از هیات بازبینی می‌گیرد. پس ادامه و استمرار یک جشنواره مهمتر از راه‌اندازی آن است و می‌تواند به آن اعتبار ببخشد.

در اراک به شهادت اسناد و مدارک موجود به دفعات و در ادوار گذشته، انجمن پیشنهاد برگزاری جشنواره‌های سینمایی را به تناسب ظرفیت‌ها و مزیت نسبی استان در بعد صنعت، کشاورزی و جاذبه های تاریخی و شمار فراوان مشاهیر آن به مراکز و مراجع مختلف دولتی و غیردولتی داده است اما متاسفانه پاسخ دلگرم‌کننده ای را دریافت نکردیم البته شما که غریبه نیستید مطمئن هم نبودیم که اگر یکدوره جشنواره‌ای را برگزار کردیم با توجه به عمر کوتاه مدیریت‌ها تضمینی برای اجرای دوره‌های بعدی آن وجود دارد یا نه.!

این ادعا را داریم که ما توان برگزاری جشنواره در مقیاس ملی را داریم و شاهد عرضم برگزاری اولین جشنواره نماز و نیایش در سال ۱۳۷۶ است که ایده آن را خودم دادم و در نهایت به خوبی عملیاتی شد. شاید برایتان تعجب‌برانگیز باشد که دوره دوم این جشنواره هشت سال بعد در قم برگزار شد و تا الان بصورت دو سالانه در همان شهر برگزار می‌شود.! دلیل جدا شدن این جشنواره از استان چیزی جز نبود اعتبار و فقدان عزم جمعی برای استمرار آن نبود.

-موانع موجود در گسترش آموزش‌های هنری و تولیدات تصویری در اراک چیست و پیشنهاد شما برای رفع آنها چیست؟

گسترش امر آموزش در گروی آن است که شعله اشتیاق دختران و پسران برای یادگیری سینما و عکاسی به خاموشی نگراید و دوست داشته باشند که نام شهر و استان‌شان در کشور و جهان به خاطر کارهای خلاقه بدرخشد. دولت هم زیرساخت‌های لازم را برای آموزش اصولی مطابق استانداردهای روز تامین کند. اگر این دو عنصر موجود باشند اما فقر و ناتوانی مالی اجازه حضور علاقمندان در کلاس‌های هنری را ندهد، هدف توسعه آموزش محقق نمی‌شود و رکود و رخوت بر مراکز آموزشی حاکم می‌شود. با کمال تاسف یکی از دلایل پانگرفتن آموزشگاه‌های آزاد سینمایی کاهش قدرت مالی طبقات متوسط برای شرکت در دوره‌های آموزشی است بطوریکه معدود آموزشگاه‌های موجود به نقطه سر بسر رسیده‌اند و درآمدی عاید آنها نمی‌شود. در چنین شرایطی انجمن سینمای جوان که با کمک‌های دولت اداره می‌شود، قادر است که درهای خود را بر روی علاقه مندان گشوده نگه دارد و به تناسب حمایت دستگاه‌های محلی، هنرجویان بیشتری را جذب کند

سعید رجبی فروتن

در کنار روزمرگی های معمول، این جا خودم و افکارم را ثبت می کنم. از فرهنگ و هنر تا سینما و نمایش خانگی... می توانید نوشته های من را در «روزانه های سینمایی» دنبال نمایید.

۲ comments

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

مرا در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید