سعید رجبی فروتن
می خواهیم درباره یک مستند خوب حرف بزنیم. یک مستند خوب و دیدنی که هم موضوع و مضمون قابلی دارد و هم ساختار و ویژگی های بصری جذابی!
مستند «مهار نشده» به عنوان یک فیلم سیاسی- اجتماعی و با رویکرد روایتی خاصی که برگزیده و تلاش نموده مسئله اصلی را بیرون از متن و فراتر از نگاه رسمی ببیند، موفق می شود تا مضمون خود را به شکلی نسبتا روان و نرم در امتداد لایه های روایتی و تصویری فیلم به شیوه ای درخور بیان نماید.
فیلم یک مضمون ظاهری دارد و آن بحث انرژی هسته ای در ایران و تبعات آن برای این کشور و انعکاس و بازتابش در ایران و جهان است.
اما با پیشرفت فیلم، توجه مخاطب به یک موضوع جدی تر و اساسی تر جلب می شود: نقش ایران در منطقه خاورمیانه و حضور جدی اش در معادلات آینده جهان.
فیلم به خوبی تلاش می کند تا از مولفه های مضمونی و به ویژه از موضوع اصلی اش در جهت بازتاب این مفهوم کمک بگیرد و در این مسیر از عناصر تصویری به شیوه ای درست و اصولی بهره می برد.
اما شاید بتوان گفت یکی از بهترین ایده های فیلم تلفیق و همپوشانی عناصر و وقایع تاریخی با موضوع اصلی فیلم است و خاصه نگاه فراسرزمینی و جهانی حاکم بر روایت فیلم به ویژه توجهی که به عنصر اسلام و آزادی خواهی و انقلاب فرهنگی و دینی ملت ایران و نیز دنباله های این وضعیت در جنگ تحمیلی دارد.
فیلم به طور نسبی و با توجه به پروداکشن و متریال سخت افزاری اش موفق می شود تا این روایت متنی را با جلوه های بصری متناسبی در هم آمیزد و مجموعه تصویری خوب و خوش ریتمی را برای مخاطبش به ارمغان آورد.
به لحاظ ساختاری هم فیلم از توازن و گویایی خوبی برخوردار است و در حد خودش می تواند مخاطب را با خود همراه کند.
اما چند ایراد جدی هم بر فیلم وارد است:
به نظر می رسد فیلم مخاطب هدف خود را درست و دقیق انتخاب نکرده و در حوزه شناخت بیننده و هدفگذاری برای تاثیر عمیق و حساب شده بر او، به نتیجه مشخصی نرسیده است و به عبارت دیگر دقیقا معلوم نیست که مخاطب جهانی را در نظر داشته یا مخاطب داخلی را.
چرا که هر یک از این انتخاب ها، مولفه ها و شاخصه های خودش را می طلبد و تفاوت های جدی با یکدیگر دارد. چه در نوع روایت و چه در اطلاعات دهی و چه در پرداخت مضمون و… .
نکته دیگر، تعجیلی است که ظاهرا بر ساخت فیلم از جهات مختلف حاکم بوده و خود را در تدوین و متریال کار نشان می دهد.
ضمن آنکه بخش تحقیق و متن هم از اشکالاتی رنج می برد که شاید مهم ترین آنها عدم پوشش اطلاعاتی و روایی همه زاویه های موجود در مسئله و مباحثی باشد که به نحوی در محور اصلی فیلم مدخلیت دارند.
ضمن آنکه ساخت و ساختار بصری فیلم هم جای کار دارد و هنوز تا رسیدن به یک اثر مستند درجه یک راه زیادی دارد که باید با دقت و ممارست و به شکل حرفه ای و اصولی طی شود. چه در بعد نرم افزاری و ایده و فکر و سوژه و متن و چه در ساحت سخت افزار و پرداخت تصویری و هنرمندانه مباحث.
بد نیست دوستان فیلمساز جوان ما دو فیلم بسیار دیدنی و مهم مستند سال های اخیر سینمای جهان یعنی «فارنهایت۱۱/۹ » و نیز «بولینگ برای کلمباین» ساخته مایکل مور را ببینند یا دوباره ببینند تا برایشان یادآوری شود که ساخت اثر مستند چه قابلیت ها و ویژگی های منحصر بفردی دارد. محمد قمی – کیهان ۲۷ اسفند- کد خبر ۳۴۳
اضافه کردن نظر