سعید رجبی فروتندر تعریف استارت آپ گفته اند که« یک سازمان موقتی یا «شرکت نوپا» است که هنوز به دنبال پیدا کردن مدل کسب و کار مناسب خود است. یک استارت آپ تا آن زمان مشغول آزمون و خطا خواهد بود. از همین رو باید انتظار داشت که استارت آپ ها یا شرکت های نوپا تا زمان رسیدن به نتیجه مناسب در حال سنجش بازار و بهبود کیفیت محصول خود باشند. این روند تا زمانی که شرکت به نتیجه نهایی کار خود برسد، ادامه خواهد یافت. تا زمان رسیدن به نتیجه و دستیابی به مدل نهایی تجارت توسط شرکت، به آن شرکت استارت آپ یا شرکت نوپا گفته می شود.»(پایدار فرد، سهیل)
نگاهی به تحرک و تشدید فعالیت های دو برند استارت آپی «نماوا» و «فیلیمو» در ماههای اخیر گویای آن است که طی ۴ سال گذشته شرکت های سرمایه گذار این دو برند توانسته اند، موقعیت خود را در بین سایر رقبا و نیز در بین کاربران و علاقه مندان به تماشای فیلم وسریال تثبیت کنند. بارگذاری بیش از ده هزار عنوان فیلم و برنامه و میلیونها دقیقه محتواهای متنوع ایرانی و خارجی با تسهیلاتی مانند رایگان بودن ترافیک برای اعضا و نیم بها بودن برای سایر سرویس ها، توانسته است به برندهای «نماوا» و «فیلیمو» این توانایی را بخشد که گام بزرگی در مسیر دانلود حلال و مراعات کپی رایت محصولات داخلی بردارند.
نقطه عطف توسعه کسب و کار این دو استارت آپ زمانی شکل گرفت که مستقیما در امر تهیه و تولید سریال ایرانی وارد شدند و با تامین بخشی از سرمایه سریال های آماده ساخت و یا در حال ساخت(در قالب پیش پرداخت حقوق اینترنتی و یا مشارکت)، منحنی تامین و عرضه ایرانی را بالا کشیدند و به بارگذاری فیلم سینمایی اکتفا نکردند. در ادامه هر دو برند «نماوا» و «فیلیمو» برای فاصله گذاری با یکدیگر بطور جداگانه عرضه و انتشار انحصاری یکی از سریال های در حال نمایش را عهده دار شدند تا تشخص ممتازی نزد مخاطبان و رقبا پیدا کنند. این روزها با بارگذاری همزمان سریال های ایرانی«سالهای دور از خانه»، «هشتک خاله سوسکه»، «رقص روی شیشه»، «نهنگ آبی» و بالاخره «هیولا»کار و بار سامانه های آنلاین فیلم و سریال نه اینکه سکه باشد بلکه پر رونق تر از گذشته است. بطوریکه «هیولا» سریال مرد محبوب عرصه طنز ایران با سرمایه گذاری «اول مارکت» مخاطبان زیادی را به پای نمایشگرهای خانگی و شخصی نشانده است و در اولین ساعت انتشار قسمت های تازه ای از سریال، سامانه های آنلاین ترافیک سنگینی را تجربه می کنند.
ادامه این روند می تواند به شرکت ها و استارت آپ های ایرانی در زمینه دستیابی به مدل نهایی تجارت که درصدر این یادداشت به آن اشاره شد، کمک زیادی کند. بی شک پیشرفت فناوری در گسترش استارت آپ ها موثر هستند و فناوری می تواند تبدیل به بستری برای نوآوری شود. نوآوری هم می تواند ایجاد ارزش کند و به کارآفرینی منجر شود. اما ایستادگی و تاب آوری دو برند از بین دهها شرکتی که برای اخذ مجوز صف کشیدند، نشان داد که در ایران به دلیل انبوه مقررات بعضا متناقض، بوروکراسی اداری و نداشتن درک کافی از اقتضائات کسب و کارهای نوین فرای سه مثلث فناوری، نوآوری و کارآفرینی، اراده آهنین و تاب و توان روحی و عصبی لازم و شور و اشتیاق کافی برای تعقیب هدف های پیش بینی شده نیز لازم است. این به جز خصلت طبیعی طرح های استارت آپی است که بعضا سهل الوصول نیستند و اصطلاحاً زود بازده به شمار نمی روند. ظهور نخستین نشانه های مدل تجاری برای ادامه فعالیت دو برند« نماوا» و «فیلیمو» در حالی ظهور یافته است که در دولت و حاکمیت هنوز تکلیف نظارت بر این سامانه ها بطور دقیق مشخص نشده است. صدا و سیما بر اساس یک استفساریه که دو دهه قبل یعنی قبل از ظهور سرویس‌های ویدیوی درخواستی، از شورای نگهبان به عمل آورده‌است، ( اینجا )حق خود دانسته‌است که در کوتاهترین زمان ممکن به دهها متقاضی مجوز راه‌اندازی صوت و تصویر فراگیر بدهد. در دولت متعاقب فعالیت رسمی مراکز عرضه بر خط ویدیویی در اسفند ماه ۱۳۹۴، بر طبق موادی از آیین نامه ساماندهی و توسعه رسانه‌ها و فعالیت های‌فرهنگی دیجیتال و در ادامه به استناد آیین نامه و ضوابط اختصاصی این مراکز مصوب مرداد ماه ۱۳۹۶ بسترهای حقوقی لازم برای فعالیت این مراکز فراهم گردید. مدتی از فعالیت موازی مراکز تحت نظارت صدا و سیما و مراکز تحت نظارت دولت نگذشته‌بود که صدا و سیما با استفاده از اهرم‌های حقوقی، مراکز تحت نظارت دولت را وادار به اخذ مجوز از سازمان تنظیم صوت و تصویر فراگیر نمود که تاکنون ادامه دارد
در زمینه ساز و کارهای اجرایی نظارت بر محتوای این سامانه ها که خود محل چالش و یک مناقشه جدی با شیوه های معمول و سنتی است، سازمان امور سینمایی به اقتضای تحولات فناوری و کسب و کارهای نوین در زمینه بارگذاری و انتشار انبوه محتواهای دیداری و شنیداری، بر این باور است که با مقررات و ضوابط عصر آنالوگ و «پیشادیجیتال» نمی توان به بازبینی و بررسی محتوای آثار تصویری پرداخت و باید با تدابیر نرم افزاری و اصلاح ساختارها، تاحد امکان زمینه رجوع جوانان و نوجوانان به نسخه اصلی فیلم و سریالهای روز جهان را از بین برد. سازمان امور سینمایی تا زمان تصویب و ابلاغ مقررات نظارت پسینی همچون سالهای گذشته، مسئولیت انتشار هرگونه فیلم و سریال را متوجه ناشران برخط ویدیویی دانسته و خود نیز حسب مورد، در صورت مشاهده هرگونه آثار مغایر با اصول فرهنگی مراتب را جهت حذف و یا اصلاح به سامانه های یاد شده ابلاغ می نماید.
در یک جمع بندی موفقیت نسبی برندهای ایرانی در زمینه انتشار فیلم و سریال بر بستر اینترنت بدون کمک از سرمایه و نیروهای خارجی در شرایط دشوار اقتصادی و اجتماعی کشور، به عنوان یک دستاورد قابل احترام است و همراهی بخش‌های مختلف حاکمیت برای ادامه فعالیت آنها به رغم پاره ای فشارها و تضییقات شایسته توجه و تقدیر است.
اضافه کردن نظر