سعید رجبی فروتنانتشار یادداشتم با عنوان بدورد با آخرین مدیرعامل موسسه رسانه های تصویری(اینجا) با چند بازتاب همراه بود. دو خبرگزاری ایسنا و ایلنا آن را بازنشر دادند. برنامه رادیویی صحنه در رادیو تهران یکشنبه شب به گفتگو با من پرداخت. در ادامه روزنامه های همشهری(اینجا) و ایران(اینجا) هم در شماره یکشنبه و دوشنبه هشتم و نهم مهرماه مطلب منتشره را بهانه ای برای گفتگوی تلفنی با من و انتشار یک گزارش های مستقل قرار دادند که در ادامه گزارش روزنامه ایران را می خوانید.:
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سال ۱۳۷۲ مؤسسه رسانه‌های تصویری را به‌عنوان تنها شرکت مجاز توزیع فیلم در شبکه نمایش خانگی در ایران تأسیس کرد که تا سال ۱۳۷۹ عهده‌دار این مسئولیت بود. آن روزگار، ویدئو تازه از حبس درآمده بود و تولید فیلم‌های ویدئویی رونق گرفته بود و آنچه به عنوان فیلم یا سریال از تلویزیون پخش می‌شد هم براساس قراردادها و تفاهمنامه‌های میان این مؤسسه و سازمان صدا و سیما، از این مؤسسه به صورت شرکتی قابل دسترس مخاطبانی بود که به هر دلیلی دوست داشتند این محصولات را در خانه خود تماشا کنند. با این‌حال؛ این روزها، ویدئو دیگر مسأله نیست و با شکل‌گیری و پیشرفت شبکه‌های خانگی اینترنتی یا همان VODها، این مؤسسه و فیلم‌هایش آنچنان حرف تازه‌ای ندارند و مدیران سینمایی کشور سال‌هاست به ادغام مؤسسه رسانه‌های تصویری با دیگر مؤسسه‌ها و زیرمجموعه‌های سازمان سینمایی فکر می‌کنند. دقیقاً یک‌سال پیش حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی با انتصاب مهدی یزدانی به‌عنوان مدیرعامل مؤسسه رسانه‌های تصویری به او مأموریتی شش ماهه داد تا ظرف مدت ۶ ماه نسبت به انجام تشریفات قانونی ادغام وظایف مؤسسه رسانه‌های تصویری در یک یا دو مؤسسه دیگر وابسته به سازمان اقدام کند.
کوچک‌سازی دولت در حوزه فرهنگ
این تصمیم در راستای سیاست‌های کلان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به منظور فراهم کردن شرایط لازم برای شکل‌گیری ساختاری چابک، منعطف و متناسب با رویکرد جامعه مدارانه و هم‌راستا با استقرار مناسبات حرفه‌ای و صنفی در سینمای کشور و برای ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی بیشتر بین بخش‌های مختلف سینما اجرایی شد و به‌نظر با توجه به اینکه که ظرفیت و توان بخش خصوصی فعال در شبکه نمایش خانگی و بازارهای نوپدید به حد قابل قبولی رسیده و زیرساخت لازم برای جذب و استقرار فناوری‌های نوین و حضور مؤثر در بازارهای داخلی و خارجی فراهم شده و مصرف محصولات سینمایی و سمعی بصری شکل تازه‌ای به خود گرفته این تصمیم، تصمیم عاقلانه‌ای بود که از هدررفت انرژی و هزینه پیشگیری می‌کرد. انتظامی در حکم انتصاب یزدانی تأکید کرده بود که بر اساس برنامه جامع سینما، ورود مؤثرتر در بازار نیازمند تمرکز بیشتر و اتکای به نیروی‌های جوان و خلاق و طرح‌های نو و دوری از تصدی و امور اجرایی غیرضرور در این بخش مهم است.
حذف تصدیگری دولت
دقیقاً یک سال از این تاریخ گذشت و مهدی یزدانی هفته پیش، از این مؤسسه خداحافظی کرد تا به احتمال قوی، نامش به عنوان آخرین مدیرعامل مؤسسه رسانه‌های تصویری در تاریخ سازمان سینمایی ایران ثبت شود.
او که برای دومین بار اداره مؤسسه رسانه‌های تصویری را در عمر بیست‌وشش ساله این مؤسسه عهده‌دار شده بود، این بار برخلاف گذشته تلاش کرد تا زمینه فعالیت برای بخش خصوصی را بیش از گذشته فراهم کند و با حذف تصدیگری مؤسسه‌ای وابسته به دولت، میدان را یکسره در اختیار فعالان بخش خصوصی قرار دهد. یزدانی مدیر سابق مؤسسه رسانه‌های تصویری در گفتوگو با «ایران» درباره سال‌ها فعالیت این مؤسسه و دیروز و امروز عمر آن می‌گوید: «در زمان تأسیس مؤسسه قاعدتاً از دولت این انتظار وجود داشت که براساس اسناد بالادستی در اصل ۴۴قانون اساسی زیرساخت‌ها را آماده کند تا تصدیگری دولت در همه زمینه‌ها به کمترین میزان خود برسد و هر جا که بخش خصوصی می‌تواند ورود کند، تصدی دولت کمتر شود. وقتی در بخش‌های مختلف، بخش خصوصی می‌تواند حضور بهتر و مثمرثمرتری داشته باشد چه لزومی دارد که هزینه‌های بالایی به دوش بیت‌المال و دولت تحمیل کنیم. آنچه در حوزه پخش و توزیع و تولید بخش خصوصی می‌تواند انجام بدهد کفایت می‌کند و وقتی دولت به این نتیجه رسید که توانایی بخش خصوصی جوابگوست خود را کم‌کم از این مسیر کنار کشید تا کار را بخش خصوصی با نظارت دولت پیش ببرد. این تفکر همیشه در مؤسسه وجود داشته و از سال گذشته آمادگی آن نیز در ساختار و بدنه حس شد و با توجه به سرمایه قابل‌توجه و زیرساخت‌های مناسب که بخش خصوصی به این حوزه آورده سازمان سینمایی تصمیم گرفت که در ظرف مدتی مقرر مرا به عنوان مدیرعامل این مؤسسه منصوب کند تا این مأموریت را به انجام برسانم. بر همین اساس هم خوشبختانه تا پایان تیرماه مراحل ادغام و کوچک‌سازی مؤسسه رسانه‌های تصویری در زیرمجموعه‌های مختلف سینمایی عملیاتی و به اتمام رسید و من هم هفته گذشته با پایان یافتن این مأموریت از مؤسسه خداحافظی کردم.»
ورود بخش خصوصی
البته صداوسیما در این مسیر با مناقشه‌های حقوقی تلاش کرد تا انحصارش را در این حوزه امتداد بدهد. با این‌همه یزدانی در شرایطی این سازمان را ترک می‌کند که هنوز چگونگی نقش‌آفرینی دولت و سازمان امور سینمایی در زمینه صدور مجوز به مؤسسات خصوصی نمایش آنلاین فیلم و سریال و نظارت بر آنها به نقطه روشنی نرسیده و مدت‌هاست مجوز جدیدی برای این دسته از شرکت‌ها صادر نشده است. تغییر و تقلیل ساختار مؤسسه‌ای که پرسنل بسیاری دارد و عمری تقریباً طولانی، کاری ساده‌ای نیست. طی یک‌سال گذشته آن‌طور که یزدانی می‌گوید حقوق اینترنتی بسیاری از فیلم‌های ایرانی و خارجی موجود در آرشیو مؤسسه به صورت رسمی به ناشران اینترنتی واگذار شد و تعامل خوبی بین ناشران نسخه فیزیکی و اینترنتی در زمینه سرمایه‌گذاری مشترک برای تولید محتوای اختصاصی (سریال) برقرار شد که ثمره آن در سریال‌های اخیر شبکه نمود یافته است. سعید رجبی فروتن کارشناس شبکه نمایش خانگی در گفتوگو با «ایران» از مأموریت آغازین این مؤسسه و سرانجام آن بعد از ۲۶ سال فعالیت می‌گوید. رجبی فروتن معتقد است: مؤسسه رسانه‌های تصویری که طیف وسیعی از فعالیت‌ها را به اقتضای نیاز دوران و البته تا حدودی هم زیاده‌خواهی مدیران اسبقش به‌عهده گرفته بود و بدش نمی‌آمد همزمان در نقش تهیه کننده فیلم، مجری جشنواره، تأمین و توزیع ویدئو، مبارزه با تکثیر و عرضه فیلم غیرمجاز و فروشگاهداری ظاهر شود، در نهایت تعطیل شد و بخشی از وظایف آن به دیگر مؤسسات سازمان و دایره‌های ستادی آن منتقل شد.»
پایان یک امپراطوری
رجبی فروتن از این ادغام یا به گفته خودش به‌نوعی انحلال مؤسسه رسانه‌های تصویری به عنوان تصمیمی درست یاد می‌کند و می‌گوید: «سال ۷۲ بعد از آزاد شدن ویدئو این مؤسسه از طرف دولت متصدی آن شد که انحصاراً فعالیت‌های ویدئویی را در کشور آزاد و به مرور زمینه را برای بخش خصوصی فراهم کند. سال ۷۹ هم اولین مؤسسه‌های خصوصی کار خود را شروع کردند که تا انتهای دهه هشتاد مؤسسه رسانه‌های تصویری سهم خودش را در بازار به مرور کاهش داد و نسخه‌های فیزیکی به اینترنتی تبدیل شدند و موضوعیت و فلسفه اصلی این مؤسسه منتفی شد و با پایان یافتن این مأموریت، زمینه فعالیت این مؤسسه هم موضوعیت خود را از دست داده و پیشگامی مهدی یزدانی در نجات دادن مؤسسه از روزمرگی قابل قدردانی است. اگر چالش‌های موجود بین سازمان صداوسیما و مؤسسه رسانه‌های تصویری زودتر به نتیجه می‌رسید و حل می‌شد این روند حتی با شکل و شمایلی بهتر و یک‌دست‌تر می‌توانست عملیاتی شود.»
اضافه کردن نظر