اگر صرفاً برای سینما کار کنیم، ضرر کرده ایم

در مراسم آغاز به کار رسانه مجازی کودک از زبان معاون رسانه های مجازی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، سخنان واقع بینانه و دوراندیشانه ای به زبان جاری شده است .معاون رسانه های مجازی گفته است:

"همه می‌دانیم و باید بپذیریم دیگر نمی‌شود با یک ابزار رسانه‌ای به نیازمندی‌های مخاطبان جواب داد. ما باید گروه مخاطبانمان را بشناسیم. دیگر بودن یک کانال تلویزیونی و رادیویی جوابگو نیست. باید برای مخاطب،‌ طیف رسانه‌ای خاص نیز تعریف کرد و در این صورت باید امکاناتی فراهم شود."

وی افزود: با این اقدام ما به این سمت می‌رویم که برای کودک طیف رسانه‌ای تعریف کنیم. نیازها و سطح توقعات بالا رفته و روزگاری است که باید مصرف کنندگان نیز در تولید محتوا شریک شوند. خوشبختانه در این عرصه بخش خصوصی نیز وارد کار شده و سازمان را یاری کرده است."

در یک دهه اخیر با غفلت معاونت های وقت سینمای ایران، متاسفانه تمام توجهات و منابع صرف سینما آن هم در شکل اکران عمومی گردید. در این میان اگر توجه دولت نهم در سال آخر و دولت دهم برای اثر بخشی و احیای کارکرد ویدیو را استثنا کنیم، تنور تولید فیلم های سینمایی هیچگاه به سردی نگرایید و اغلب فیلم های تولید شده به مدد یارانه، تسهیلات؛ کمک بلاعوض دولت و مشارکت نهادهای دولتی و عمومی در ترافیک اکران گرفتار شدند. این اتفاق ما را دل خوش به ارتقای جایگاه مان در جدول کشورهای تولید کننده فیلم کرد. غافل از اینکه سینمای جهان بخت خویش را در دیگر عرصه هایی که فناوری به روی ان گشوده بود، می آزمود.

کمپانی ها و شرکت های بزرگ فیلمسازی بی آنکه با تماشای پدیده های جدید رخت عزا به تن کنند و وامصیبتا سردهند و دست تمنا و گدایی به سوی دولت هایشان دراز کند، خود را با شرایط وفق دادند و بر مزیت های نسبی و سرمایه های ثابت شان افزودند. تهیه بازی های رایانه ای، بارگذاری فیلم در فضای مجازی، انتشار نسخه های ممتاز ویدیویی، گسترش شبکه های کابلی، انتشار نسخه تحت وب و تلفن همراه، استفاده حداکثری از فناوری دیجیتال در تمام عرصه ها، توسعه بازار های بین المللی و در یک کلام گرایش به تولید و عرضه محصولات چند رسانه ای- multi media- شکل و ماهیت متفاوتی به صنایع دیداری و شنیداری بخشید.

در ایران عقب افتادگی سینما را در بخش سیاست گذاری و نظارتی، مرکزی موسوم به "رسانه های دیجیتال" جبران کرد و کار به جایی رسید که به دلیل در هم آمیزی سینما با فن آوری های روز، دوگانگی و موازی کاری در صدور مجوز رخ نمود و سیاست ها و مقررات دوایر ویدیویی و جشنواره های سینمایی در سازمان سینمایی به چالش کشیده شد.

انیمیشن های روز دنیا در پوشش نرم افزار اما قابل اجرا در انواع پلیرهای خانگی با اجازه مرکز رسانه های دیجیتال روانه بازار شدند و جشنواره فیلم و عکس (تلفن)همراه بی نیاز به اخذ مجوز از دفتر جشنواره های سینمایی برگزار گردید.

در حالی که این روزها تلویزیون با دغدغه کمتری در باره منابع مالی- نسبت به سینما- نوید راه اندازی رسمی اشکال رسانه ای تازه ای را می دهد و بعید نیست با پیشتازی بخواهد انحصارات تازه ای را به شمول اختیارات قانونی خود بیفزاید، در سینمای ایران کماکان در بر همان پاشنه می چرخد که پیش از این می گشت.

تقریباً در هیچیک از موسسات تابعه که دست بازتری برای مطالعه و کار عملیاتی در زمینه بکارگیری فناوری های روز دارند، طرح جدی در میان نیست و همه منابع و استعدادها هیزم وار در تنور سینمای اکران می سوزند. گرایش به نصب سامانه های پخش دیجیتال در سینماها جدی ترین طرح موجود است که آن هم در محدوده سینمای اکران تعریف شده است و البته در جای خود موهبتی به شمار می رود.

شاید طراحانی که در اتاق فکر معاونت سینمایی در اوایل دهه هفتاد سنگ بنای موسسه ای را با نام با مسمای "رسانه های تصویری" – VISUAL MEDIA -می ریختند، عامدانه و آگاهانه از قید عبارت "ویدیو" پرهیز کردند تا بستر را برای روبرو شدن با مظاهر نوین تصویری مهیا نموده باشند.

در موسسه مزبور در یک دهه گذشته همواره بحث و صحبت در باره ضرورت همراهی با تکنیک های تازه و رسانه های نوین تصویری جریان داشته است اما اشتغال به فعالیت های جاری و نیز انجام تکالیف و ماموریت های مختلفی که از بیرون به آن تحمیل شده است، مانع از دستیابی به موقعیت های برتر و به روز شده است.

مشکلاتی که امروز سینما و ویدیوی کشور با آن دست و پنجه نرم می کند بیش از انکه به تنزل اداری جایگاه یکی از آنها و یا قبض و بسط سیاست های ممیزی مربوط باشد، ناشی از تاخیر سینمای کشور در تطابق خود با ظرفیت های بیانی جدید و منضم کردن رسانه های نوین به خویش است.

پروژه های ناکام مانده و جوانمرگ شده "شبکه کودک عموپورنگ" و "آسه آسه قصه" در شبکه نمایش خانگی اگر با تعریف عملیاتی شامل بسته های تصویری و سرگرم کننده متنوعی بود و حامل هایی علاوه بر ویدیو برای آنها در نظر گرفته می شد، شاید با چنین فرجام تلخی همراه نبودند.

رشته کلام را دوباره به معاون رسانه‌های مجازی سازمان صدا و سیما می سپارم. آنجا که با ابراز خرسندی از اینکه کودک و نوجوان فضایی دارد که سیاسی نمی‌شود، تصریح کرده است:

بهتر است همواره از کودکان شروع کنیم. ما باید آینده رسانه را به جوانان مملکت دهیم. کشور کره قوی‌ترین کادر در فضای مجازی را دارد چون از کودکی فرزندانشان روی این موضوع کار کرده‌اند.

سیاهکلی یادآور شد: اگر صرفا برای تلویزیون کار کنیم، ضرر کرده‌ایم. ما چاره‌ای نداریم جز اینکه تولیدات را با نگاه مولتی مدیا تولید کنیم.