چه کسی پادشاه دنیای قشنگ می‌شود؟

نوشته فاطمه پورمعصوم کارشناس ارشد مدیریت رسانه.

روزانه های سینمایی: نویسنده در این یادداشت تصریح می کند که محصول ویدیویی "شبکه کودک عمو پورنگ" فاقد مختصات لازم برای یک نرم افزار دیجیتال با مزیت های متنوع است و این محصول را مصداقی از یک فراورده دیجیتال ندانسته است.                                                          

" عمو پورنگ " یکی از پرمخاطب ترین برنامه های کودک است که در سال ۸۹ طبق نظر سنجی های مرکز تحقیقات صدا و سیما با داشتن امتیاز ۹۰ درصدی، جزو پربیننده ترین برنامه کودک معرفی شده است  و در طول اجرا بارها برای حفظ و جذب مخاطب اقدام به تغییر ژانر و فضای برنامه کرده است. از سوی دیگر همراه با انتشار برنامه عمو پورنگ از شبکه های یک و دو صدا وسیما، سی دی های شخصیت عمو پرنگ همراه با همکار نوجوانش یعنی امیر محمد شروع به انتشار کردند که برای نمونه می توان به سی دی عمو پورنگ ۱ با عنوان" سفر بی خطر" اشاره داشت ،در این گام نیز اغلب خانواده ها برای استفاده مداوم و با تکیه بر عدم محدودیت زمان برای پخش، از این سی دی ها استقبال مناسبی داشتند چنانکه در سال ۸۸ بازی افسانه عموپورنگ نیز به سبد محصولات اضافه شد.

حضور عمو پورنگ در دنیای وب

استقبال کودکان از برنامه های شاد عمو پورنگ و هنر نمایی داریوش فرضیائی و بعد ها با مشارکت امیر محمد  کودک با استعداد حرفه بازیگری و خوانندگی، علاقه مندان در اخبار مرتبط با برنامه های عمو پرنگ اقدام به درج نظرات درسایت ها، تاسیس وبلاگی با عنوانی که نشان از واژه عمو پورنگ داشت کردند چنانکه روز به روز، نتایج جستجوی عبارت عمو پورنگ در موتورهای جستجو گر افزایش  یافت. در این میان، نمی توان فعالیت فرضیایی را به عنوان بازیگر و نقش اصلی این برنامه از نظر دور نگاه داشت. ساخت وبلاگ پورنگ در پرشین بلاگ و در نهایت راه اندازی سایت با عنوان " عمو پورنگ، دست نوشته های داریوش فرضیایی "، در تبدیل شدن این شخصیت تلویزیونی به یک بازیگر رسانه ای فعال، نقش بسزایی داشت. به طوری که فرضیایی در این سایت با درج دل نوشته های خود، اخبار مرتبط با عمو پرنگ را نیز در اختیار علاقه مندان و مخاطبان کودک خود قرار می دهد و مخاطبین از طریق اعلام نظرات با نقد کار ها و اعلام درخواست های خویش در برنامه سازی عمو پورنگ مشارکت به عمل می آورند. اما جالب است که سایت دیگری با عنوان موسسه کودک عمو پورنگ، تولید و پخش سی دی جدید عمو پورنگ را پی گیری می کند که در آیکن" درباره ما "، این سی دی ها چنین معرفی شده اند :

 " اقدام به تهیه وتولید یک جنگ آموزشی، سرگرمی جذاب و دیدنی تحت عنوان " شبکه کودک عمو پورنگ " با هنرنمائی عمو پورنگ و امیر محمد پر طرفدار ترین شخصیتهای مورد توجه و علاقه کودکان در دهه اخیر و با حضور سه عروسک جذاب و تعدادی از هنرمندان کشور جهت عرضه در شبکه نمایش خانگی نموده است. در فصل اول این مجموعه که در هشت قسمت تهیه شده است عموپورنگ با کمک امیر محمد اقدام به تاسیس یک شبکه کودک میکند و برای استخدام مجری در این شبکه آگهی منتشر میکند. اما تنها مراجعین برای مجری گری در این شبکه سه گربه شاد و دوست داشتنی هستند که در کنار عموپورنگ و امیرمحمد و مهمانان ویژه هر قسمت، داستانهای جالبی را رقم میزنند "

چند پرسش اساسی

 با توجه به مطالب فوق پرسش هایی رو می توان مطرح کرد پرسش هایی از این دست که آیا سی دی عمو پورنگ، ادامه  برنامه های تلویزیونی هست که برای حفظ بازار و افزایش توجه مخاطب کودک به برنامه های تلویزیونی راه اندازی شده است و قصد دارد تا مانع از دست رفتن مخاطب شود؟ یا اینکه خود به عنوان یک رسانه جدید وارد صحنه شده و سعی دارد تا وارد رقابت با سایر رسانه های مرتبط با کودکان شود؟ اما در این میان پرسش اساسی تری وجود دارد که محور نگارش این یادداشت شده است پرسشی که بدنبال بررسی این موضوع هست که  آیا می توان سی دی عمو پورنگ را در زمره رسانه های دیجیتال قرار داد یا نه؟

ویژگی های دنیای دیجیتال

رسانه های الکترونیک و دیجیتال، رسانه هایی که مبتنی بر فردیت خلاق و فعال هستند دنیای مصرف رسانه ای و نقش مخاطب را دگرگون کرده اند. این رسانه ها با داشتن منوی رسانه ای، توانسته اند دامنه پرمخاطب تری را نسبت به سایر رسانه های چاپی، دیداری و شنیداری داشته باشند. ترکیب اجزای این رسانه ها به صورت متن، عکس، گرافیک، صدا، ویدئو و تعامل با کاربر، ویژگی هایی را برای رسانه های دیجیتال رقم زده است که خلاصه وار به آنها اشاره دارم .

" متن": متون در محیط وب به سه بخش تقسیم می شوند. متون ایستا، متحرک و لینک  متون ایستا  به متونی اطلاق می شود که با متون چاپی شباهت دارند و کاربر توانایی تغییر در آنها را ندارد و متون متحرک نیز متونی هستند که در آگهی های تحت وب به کار گرفته می شوند که ممکن است تغییر کرده یا از صفحه محو شوند و سپس مجددا به نمایش گذارده شوند و در نهایت می توان به  لینکها نیز اشاره داشت که مفهوم فرامتن دارند؛

" عکس ": در دنیای دیجیتال، عکس ها نیز دسته بندی می شوند دسته اول عکس های مجزا و مستقلی هستند که معمولا همراه با متن خبر به کار می روند وبرای توضیحشان از زیرنویس یا یک فایل صوتی کمک گرفته می شود. دسته دوم به مجموعه عکس ها هستند که معروف به طور خودکار و پشت سرهم به نمایش درمی آید اما دسته سوم گالری نام دارند که کاربر با مشاهده و انتخاب هر کدام از آنها می تواند تصویر کامل را با جزییات بیشتر مشاهده نماید.

"گرافیک ": تصاویر گرافیکی، نقشه های جغرافیایی و انواع جداول آماری از امکانات به کار گیری گرافیک هستند که به صورت گرافیک ایستا و انیمیشن مورد استفاده قرار می گیرد..

صدا : صدا های به کار گرفته شده در دنیای دیجیتال به صورت مختلفی هستند. بعضی اوقات به صورت صدای یک پادکست و یا یک مصاحبه، صدای فوری، صدای تکرار شونده و غیر تکرار شونده مورد استفاده قرار می گیرند.

  "ویدئو ":  استفاده از تصاویر ویدئویی، همیشه به عنوان یکی از مزیت های خبری و رسانه ای به شمار آمده است.

" تعامل با کاربر" :  ایجاد امکان ارسال پست الکترونیک،  ایجاد فضا برای بحث و انتقال نظرات از جمله شیوه های تعامل کاربران در رسانه های دیجیتال به شمار می آید.

بحث و نتیجه گیری

با توجه به اینکه رسانه های مبتنی بر وب و نرم افزارها و بازی های رایانه ای را زیر مجموعه رسانه های دیجیتال قرار می دهند و تقریبا در هیچ مطلبی، قرار گرفتن سی دی های دیداری و شنیداری در زمره این رسانه ها رویت نشده است برای پاسخ به پرسش یادداشت می توان اشاره ای به ویژگی های رسانه های دیجیتال و مقایسه آن با سی دی عمو پورنگ داشت . چنانکه می توان اجزایی چون متون ایستا ، عکس ، صدا ، ویدئو و گرافیک و حتی تعامل با کاربر از طریق پست الکترونیک را  اجزا و ویژگی های مشابه در سی دی عمو پورنگ نیز عنوان کرد. ویژگی هایی که علاوه بر ماهیت سخت افزاری سی دی به عنوان یک رسانه " صفر و یک"، با ویژگی های رسانه های دیجیتال هم پوشانی دارد از این حیث شاید بتوان این سی دی ها را دیجیتال نامید، اما اگر بخواهم تمرکز بیشتری بر این مورد داشته باشم باید بگویم این هم پوشانی ها با کمترین کیفیت و ضعیف ترین حالات برقرار است چرا که به دلیل ظهور رسانه های نوین و رشد سلیقه مخاطبان و تمایل آنها به استفاده از وب ۲ و نرم افزارهای چند رسانه ای بعید است سی دی عمو پورنگ در فهرست رسانه های دیجیتال قرار گیرد.

از این رو نگارنده این یادداشت باور دارد که با توجه به رشد برنامه عموپورنگ و پررنگ شدن حضور آن در عرصه های مختلف رسانه ای، می توان با بکارگیری ابزارهای چند رسانه ای قوی تر، آینده دیجیتالی را برای " عمو پورنگ" پیش بینی کرد.

Fatemeh_poormassoum@yahoo.com