سعید رجبی فروتنکارگردان سریال قلب یخی در گفتگویی اعلام کرده است، به دلیل ورشکستگی سرمایه گذاران مجموعه مزبور تولید فصل های بعدی آن ادامه نخواهد یافت. وی برای اینکه ترحم مخاطبان خود را بیشتر جلب کند، تصریح کرده است که مردم نباید راضی بشوند که تهیه کنندگان سریال سرپناه خود را برای تولید مجموعه هزینه کنند.! محمد حسین لطیفی کارگردان مجموعه قلب یخی دلیل اصلی اقتصادی نبودن تداوم تولید مجموعه را، تکثیر و رایت اثر توسط متخلفان ذکر کرده و این اقدام را به عدم بازگشت سرمایه و کسب سود مورد انتظار، مربوط دانسته است.
اما اینکه چرا پس از مدت ها سکوت از سوی تهیه کنندگان سریال، کارگردان مجموعه راضی شده است در ابن باره سخن بگوید و به افکار عمومی پاسخ دهد؛ سوالی است که بر ابهامات پیشین می افزاید و کلاف آن را پیچیده تر می سازد. چنانچه ادعاهای کارگردان سریال صحت داشته باشد، قطعا" بی تفاوتی تهیه کننده اثر در برابر انتظارات بحق و احساسات مردمی که هفته ها با کاراکترهای سریال همذات پنداری کرده و …
با فراز و فرودهای آن همراه گشته بودند، قصور غیر قابل بخششی است که نمی توان از کنار آن به راحتی گذشت. زیرا اگر تکثیر غیر مجاز سریال دلیل اصلی انصراف سرمایه گذاران باشد، این بلیه خانمانسوز از گذشته تا حال عامل تهدید کننده شبکه بوده است و امر پنهان و دور از چشمی برای دست اندرکاران شبکه نیست. البته از بد حادثه پخش تقریبا" همزمان سریال از شبکه های فارسی زبان ماهواره ای نیز مزید بر علت گشت و بسیاری از بینندگان مجموعه را دچار ریزش کرد. اما این سرقت آشکار هم می توانست با واکنشی مناسب – اگر چه پر هزینه – از سوی تهیه کننده اثر روبرو شود و خاطیان را بر سر جایشان بنشاند. تجربه ارزشمند سریال قهوه تلخ و اقدام پیشگیرانه سازندگان آن برای ثبت جهانی اثر می توانست الگوی قابل اعتنایی برای دست اندرکاران سریال قلب یخی باشد و دست آنان را برای برخورد با شبکه های خاطی باز نگه دارد.
یاللعجب! در برابر متجاوزان به حقوق مادی و معنوی در خارج از کشور می توان ایستاد و مانع از دست اندازی آنها به اثار هنری شد اما در داخل کشور علیرغم وجود قوانین متعدد، متخلفان آسوده خاطر نه یک قسمت از سریال بلکه چندین قسمت پیوسته آن را در یک لوح فشرده به بهای یک نوشابه خانواده به فروش می گذارند و ککشان هم نمی گزد.!
به عنوان یک فرد مطلع بد نیست به واقعیت تلخ دیگری در خصوص دلیل توقف سریال قلب یخی اشاره کنم تا آن را برای کسانی که سودای چنین کاری در سر دارند، به مثابه عبرتی بازگو کنم. معمولا" قبل از تولید فیلم یا سریال بر اساس فیلمنامه مصوب طی دو تا سه ماه پیش تولید کار انجام می شود. در این مرحله عوامل هنری و فنی همکار انتخاب شده و با آنها برای مدت مشخصی قرار داد منعقد می شود. از مکان های متعدد برای انتخاب لوکیش های متناسب با صحنه ها و فضای داستان بازدید به عمل می آید. روخوانی و تحلیل نقش ها از سوی بازیگران و با نظارت کارگردان همزمان انجام می شود. تهیه لباس و وسایل صحنه و سلسله اقدامات مکمل دیگری توسط عوامل مسئول یکی پس از دیگری صورت می گیرد تا امکان برنامه ریزی دقیق برای تولید فیلم یا سریال فراهم گردد. بدین ترتیب تهیه کننده اثر می تواند برآورد نسبتا" دقیقی از هزینه های کار داشته باشد و با لحاظ هزینه های پیش بینی نشده، درصدد جلب و جذب سرمایه برآید و متقابلا" از هرز و اتلاف سرمایه اجتناب ورزد. به عنوان مثال مجموعه سکانس ها و صحنه هایی که در یک مکان اتفاق می افتند، از دل فیلمنامه استخراج می شوند و با بسیج عوامل در مکان انتخابی کل صحنه های مورد نظر گرفته می شوند و پس از آن گروه بر طبق برنامه مدیر تولید یا برنامه ریز سراغ مکان دیگری که ممکن است در شهری دورتر یا نقطه جغرافیایی دیگری باشد می روند. حالا تصور کنید که فیلمنامه یک مجموعه در حال نگارش است و خود نویسنده یا کارگردان هم غیر از خط اصلی قصه، از چگونگی وقوع جزئیات قصه و توالی وقوع آنها بی خبر هستند. اما همزمان تعداد زیادی از عوامل صاحب نام به کار دعوت شده اند و مقرری ماهانه قابل توجهی هم بناست به آنها پرداخت شود. با ارائه دو تا سه قسمت اول سریال پروژه کلید می خورد و کارگردان ارتباطش با نویسنده اثر به کمترین میزان کاهش می یابد. عوامل با وسواس و دقت قابل انتظار در مکانی مشخص صحنه های مورد نظر را آماده می سازند. صحنه های مورد نظر در این مکان ضبط می شوند. در ادامه داستان گروه به جای دیگری روانه می شوند و هر آنچه را در محیط قبلی چیده اند و آراسته اند و نصب کرده اند، به اقتضای نیاز به مکان های دیگر منتقل می سازند. از نظر آنها امکان بازگشت به همین مکان زیاد است اما چون هنوز فیلمنامه بطور کامل نوشته نشده است، گروه چاره ای جز نقل مکان به محل جدید ندارد و ناگزیر است انرژی تازه ای را مصروف آماده سازی صحنه ای در جای دیگری کند. البته این قاعده در مورد مکان های تازه نیز صادق است و امکان مراجعت گروه به آن مکان هم زیاد است.! در این فاصله تیم بازیگری نیز در کاری دشوار ضمن حفظ تدوام ارتباط حسی و فکری با نقش و بی انکه اطلاعی از روند دقیق داستان و چگونگی نقش آفرینی خود در ادامه قصه داشته باشند، گاه روزها یا هفته ها منتظر می مانند تا شاید دوباره نوبت ایفای نقش شان فرا برسد.
… به نظرم برای اهل فن لازم نباشد تا با شرح و بیان بیشتری دلایل افزایش سرسام آور هزینه های تولید فیلم یا سریالی به این سبک را توضیح بدهم. البته نگارش همزمان یک سریال در حین تولید آن، امر غیر مترقبه ای نیست اگر سریالی در یک لوکیشن واحد و مجموعه صحنه هایی در یک مکان واحد ضبط و تولید شود. به عنوان مثال بسیاری از مجموعه های نود قسمتی تلویزیون یا قهوه تلخ خودمان از همین فرمول تبعیت می کنند و مانع از هزینه های کمر شکن به شیوه نامالوف و غیر اقتصادی – نظیر آنچه که شرحش رفت- شده اند. ممکن است عده ای با مثال هایی از سریال های خارجی ادعا کنند که می توان علیرغم تنوع لوکیشن به نگارش همزمان فیلمنامه اقدام نمود. در پاسخ به این دوستان باید گفت اولا"در غرب یا شرق دور معمولا" نگارش فیلمنامه به صورت تیمی انجام می شود و سرعت و اهنگ بیشتری به نگارش بخشیده می شود. بدون تردید تیم تولید لنگ فیلمنانه نخواهد ماند و فیلمنامه چندین قسمت از تولید جلوتر است. گاه بیان این مطلب که نویسندگان فیلمنامه از پایان اثر اگاه نیستند، بیشتر یک حربه تبلیغاتی برای تشدید و تحریک کنجکاوی مخاطبان و درگیر کردن آنها با مجموعه و تعامل آنان برای پیش بینی پایان داستان سریال است. ثاتیا"در ظاهر ممکن است تفاوت مکان احساس شود اما در واقع در یک استودیوی بزرگ بسیاری از صحنه ها طراحی و ساخته می شوند. ثالثا"با اقتصادی ترین کنش ممکن، برنامه ریزی تولید بصورتی کاملا" سیستماتیک و با استفاده از لحظه لحظه زمان و مد نظر داشتن میزان دستمزد روزانه عوامل تولید و سایر هزینه های معمول انجام می شود.
…آرزو می کنم تهیه کننده قلب یخی برای حفظ وجاهت حرفه ای خود، این بار پس از اطمینان از اتمام نگارش فیلمنامه، تدابیر تازه ای برای ادامه کار بیاندیشد و به مقتصدانه ترین شکل ممکن موتور سریال را دوباره به کار اندازد.
در همین ارتباط: وطن امروز
اضافه کردن نظر