روزی روزگاری جشنواره
این یادداشت به بهانه برگزاری همزمان دو جشنواره سینمایی با موضوعی واحد(مادر و زن) در هفتههای پیش رو به رشته تحریر درآمده است و اول بار در روزنامه خراسان منتشر شده است.
جشنوارههای سینمایی زیادی را میتوان نام برد که عمر کوتاهی داشتند و بعد از یک یا چند دوره برگزاری جوانمرگ شدند و برای همیشه از یادها رفتند.
جشنوارههای سینمایی ناکاممانده با ضرب و زور تبلیغات خوش درخشیدند اما دولت مستعجل بودند. در این میان جشنوارههایی مانند وحدت، سبز، روستا، کوثر، فیلمهای صنعتی، نماز و نیایش، آیات، یادگار، پلیس، تلاش، پروین اعتصامی و… ادعای ملی داشتند. جشنوارههایی هم پا را از قلمروی استانی و منطقهای فراتر نگذاشتند: کاسپین، وارش، کویر و زندگی، اردیبهشت، رسام و… که البته بعضی از آنها قد کشیده و گستره ملی هم به خود گرفته بودند.
در فهرست جشنوارههای ازیادرفته و عموما دولتی، سهم جشنواره فیلمهای کوتاه بیش از فیلمهای بلند است. تولید انبوه فیلمهای کوتاه به دلیل سهولت و دسترسی آسان به ابزار فیلم سازی و فعالیت صدها دفتر انجمن سینمای جوان و آموزشگاه آزاد سینمایی سببساز این حرکت بودند. با این حال چرا جشنوارههایی که با دستی پر شروع کردند، در ادامه از حرکت بازماندند؟
اتفاقاً یکی از دلایل به تاریخ پیوستن خیلی از جشنوارهها بعد از یکی دو دوره، به پر بودن دست آنها در دورههای اول و ارتزاق از ذخایر موجود و خالی ماندن دست در دورههای بعدی مربوط میشود. به همین دلیل وقتی کفگیرشان به ته دیگ میخورد، بیسروصدا از گردونه خارج میشدند. به عنوان مثال زمانی که جشنوارهای برای اولین بار در موضوعی خاص فراخوان میدهد و اصراری ندارد که فیلمها جدید باشند یا قبلا در جشنوارهای شرکت نکرده باشند، سیل فیلمهایی که از گذشته تا حال تولید شدهاند، به طرف دبیرخانه جشنواره سرازیر میشوند. دبیران جشنواره و حامیان دولتی هم ذوقزده آمار فیلمهای رسیده را در بوق میکنند و آن را به حساب موفقیت و اعتبار خود می گذارند!
یکی دیگر از دلایل محو شدن جشنوارهها در افق، عمر کوتاه دولت و دولتمردان است. بسیاری از جشنوارهها نسبت معناداری با اولویتها و رویکردهای دولتهای مختلف در حوزه عمومی دارند و همین موضوع میتواند مرغ اجل را زودتر از موعد به سراغ جشنوارهای بفرستد.
به هر حال اگر جشنوارههای ملی و بینالمللی تثبیتشده را استثنا بدانیم، تکثیر جشنوارههای سینمایی شاید از نظر تبلیغاتی و در کوتاهمدت آورده فرهنگی داشته باشد اما به دلیل کوتاهمدت بودن به جریان تبدیل نمیشود و کمکی به رشد و اعتلای زبان و گرامر سینما نمیکند.
نشانی روزانهّای سینمایی در تلگرام:
روزانههای سینمایی در تلگرام: t.me/cinemadailyir
اضافه کردن نظر