یک فیلم با دو تهیه کننده

تهیه کنندگان حرفه ای سینما و تلویزیون به اعتبار دانش، شم مخاطب شناسی، فهم سینمایی و آگاهی از ظرفیت و توان تیم فنی و هنری، نقش بزرگی در موفقیت یک فیلم بازی می کنند. به همین خاطر معمولاً در ساخت فیلم های پرمخاطب و دیدنی، همیشه پای یک تهیه کننده معتبر در میان است. در سینمای ایران از زمانی که وزن «فیلم اولی ها»در سبد تولیدات سالانه سینمای ایران بطور نامتعارفی سنگین شد و هیچ «کارگردان اولی» نمی توانست با «تهیه کننده اول»پروانه ساخت دریافت کند، متاسفانه پدیده شوم و نامبارک تهیه کنندگان صوری و اسمی رخ نمود. از آن پس بود که این تصور و باور که امضای یک تهیه کننده معتبر و شناخته شده می تواند نجات بخش یک فیلم و سبب خلق اثری قابل اعتنا گردد، خیلی زود از اذهان رنگ باخت. شاهد مثال کارگردانان زیادی هستند که اولین فیلم آنها آخرین فیلم شان بود و سالهاست که دیگر رد و اثری از آنها نمی بینیم و آنچه که این واقعیت را تلخ تر جلوه می دهد، خرج شدن اعتبار تهیه کنندگانی است که یا به قصد کمک و شفقت و یا به سودای کسب درآمدی مختصر، راضی شده اند تا با خرج کردن از کوپن حییثت شان، پروانه ساخت به نام آنها صادر شود و بعد هم حاجی حاجی مکه.! زیرا برای چنین تهیه کنندگانی نه کیفیت ساخت فیلم و نه شکست آن در اکران، هیچ محلی از اعتبار نداشته است.

به این ترتیب در این قضیه «ما همه گناهکاریم» هم سیاست گذاران و هم تهیه کنندگان به یک اندازه در بروز چنین وضعیتی مقصر هستند. فیلم سینمایی «ما همه گناهکاریم» به تهیه کنندگی «محسن آقا علی اکبری» که تهیه فیلم و سریال های مذهبی، تاریخی و سیاسی ماندگاری در کارنامه حرفه ای او به چشم می خورد، این روزها در شبکه نمایش خانگی عرضه شده است. این جناب دو سال پیش هم فیلم «یاسین» را تهیه کرد که رکورددار کم فروش ترین فیلم در اکران سینمایی است و در شبکه هم کسی راضی به توزیع آن نشد. البته با کمال تعجب در تیتراژ فیلم «ما همه گناهکاریم» آقای «محسن مسافرچی» یکی از سرمایه گذاران فیلم معرفی می شود اما در مواد تبلیغی مربوط به نسخه نمایش خانگی، ایشان به مقام تهیه کنندگی فیلم ارتقا یافته است.!

بنابراین تهیه کننده واقعی فیلم هر یک از این دو جناب باشند، جسارت به ساحت شان نمی کنم و ادعا ندارم به خاطر چند ده میلیون تومان دستمزد، تن به تهیه فیلم هایی بدور از معیارهای حرفه ای اشان داده اند، اما این گلایه باقیست که اگر ایشان با هر نیت خیرخواهانه ای تن به چنین کاری داده اند، آیا نتیجه مورد نظر بدست آمده است؟ از تهیه کننده ای حرفه ای مثل«علی اکبری» و پرسابقه ای مانند«مسافرچی» نخستین توقعی که می رود آن است که کارگردان را وادار به بازنویسی مکرر فیلمنامه به مدد مشاورین آگاه کنند تا هنگام ساخت و نمایش چاله و چوله های داستانی اثر تو ذوق بیننده نزند و آه و افسوس او را باعث نشود. در خصوص فیلمنامه «ما همه گناهکاریم» می توان فهرستی بلندی از سوال های بی جواب مانده ارائه داد که متاسفانه فیلم پاسخی برای آنها ندارد و همه چیز در سطحی ترین شکل ممکن برگزار شده است.

در داستان فیلم، یک مدرس و مترجم زبان خارجه، در کار زیرنویس کردن فیلم و تکثیر محدود آنها است و خودش هم در نقش پیک موتوری فیلم ها را به دست مشتریان خاص می رساند.! استنائاً یکی از این مشتریان، علیا مخدره ای است که ظاهراً قدری هوسباز تشریف دارد و می خواهد به هر قیمتی که شده شخصیت اول فیلم را «خر خود کند.»؛ این عین دیالوگی است که «دیبا» با بازی«نیوشا ضیغمی»به «فرهاد» با بازی«امیرآقایی»می گوید «فرهاد» که برای مداوای دختر سرطانی خود لنگ ۱۰۰ میلیون تومان پول بابت هزینه های بیمارستان خصوصی است، خودفروشی می کند و به پول مورد نیاز می رسد و «دیبا» هم برخرمراد سوار می شود. نویسنده ملودرام در اصل تلویزیونی«ما همه گناهکاریم»، همانند انبوه آثار مشابه در مرحله نگارش فیلمنامه «جامپینگ» کرده و بدون تانی و تامل بایسته، ایده اولیه نسبتاً خوب خود را دچار جوانمرگی کرده است. در فیلم از وضعیت گذشته و حال«دیبا»فقط می شنویم و چیزی نمی بینیم. معلوم نیست کی و کجا «فرهاد» در چنگک او گرفتار شده است. خانم «الهام حمیدی» در تنها چیزی که مهارت ندارد، نمایش غمگسارانه مادری است که تنها فرزندش در مقابل چشمش در حال پرپر شدن است. در فیلم به غلط فاتحه بیمارستان های دولتی کلهم اجمعین، خوانده شده است و یگانه راه نجات بیماران صعب العلاج بیمارستان های گران قیمت خصوصی دانسته شده است. به گونه ای که همراهان بیمار برای تامین مخارج آنها به بزه و گناه وادار می شوند.

«ما همه گناهکاریم» ساخته «حسن ناظر» را موسسه «سوره» تامین کرده است و احتمالاً ظاهر اخلاق گرایانه فیلم دلیل اصلی خرید فیلم توسط موسسه دولتی «سوره» بوده است. موسسه ای که هنوز در انتخاب فیلم به معیارهای روشن و شفافی دست نیافته است و در سبد خرید آن همه جور فیلمی می توان دید.