جذابیت های اقتصادی vod برای مخاطبان

توضیح: روزنامه «بانی فیلم» گفتگویی مفصل با مدیر عامل موسسه رسانه های تصویری پیرامون vod انجام داده است که به دلیل اهمیت عیناً در این سایت بازنشر می یابد.

 نکته ای که مغفول مانده است شرایط ویدئو رسانه است سال هایی از دهه هفتاد و دهه هشتاد ویدئو رسانه در بخش هایی، کمک سینما بودند و در چرخه تولید سینما سهم بسزایی داشتند البته در این میان یارانه دولتی (میجرها) هم به برخی از شرکت ها تخصیص داده شد اما در حال حاضر نقشی در این شبکه درخواستی نمایش(vod) ندارند اما بیشترین محصول راهم در اختیار دارند و نیاز تجمیع کنندگان (agree gator) را می توانند تامین کند. برای نقش و همکاری ویدئو رسانه در سازو کار جدید چه تصمیمی اتخاذ شده است؟
– در چرخه عرضه شبکه درخواستی نمایش (vod ) هم تولید کنندگان و هم موسسات ویدئو رسانه می توانند نقش ایفا کنند و سپس تجمیع کنندگان و اپراتورهای اینترنتی و مخابراتی و در نتیجه کاربر می توانند نقش داشته باشند. در این چرخه هر کسی در هر وضعیتی که قراردارد می تواند به رونق این چرخه و بازار کمک کند . طبیعتاً موسسات ویدئو رسانه همانگونه که شما در سوال به آن اشاره داشتید چرخ نمایش خانگی را به حرکت درآوردند و شمع این خانه را تاکنون روشن نگه داشتند. یکی از وظایف ما هم رونق بخشید به کسب و کار این ها است و ارزش گذاشتن به تلاش هایی که این موسسات انجام دادند. در این چرخه جدید VOD نه تنها این موسسات حذف نمی شوند بلکه در کنار توزیع DVD که وظیفه اصلی این رسانه هاست در چرخه VOD هم حضور داشته باشند به این معنا که چه تهیه کنندگان سینمایی و چه موسسات که حق رایت VOD بسیاری از فیلم ها را را هم خریدند. به عنوان تامین کنندگان با تجمیع کنندگان به تفاهم می رسند اگر خواستند موسسه رسانه های تصویری هم می تواند نظر فنی، مشورتی و حقوقی هم در اختیار این عزیزان قرار بدهد که انشاءالله به یک قرارداد مرضی الطرفین که به نفع فعالان سینمایی و موسسات ویدئو رسانه برسند و انشاءالله دراین چرخه حضور پیدا کنند بنابراین نه تنها حذف نمی شوند ،بلکه یک فضای جدیدی در عرصه سبد و نمایش سامانه درخواستی برای این موسسات ایجاد می شود.
 سوال این است؛ در شرایطی که تعیین شده صاحبان آثار می توانند وارد مذاکره با تجمیع کنندگان شوند و از سوی دیگر موسسات ویدئو رسانه هم این حق را دارند. طبعاً صاحبان آثار علاقمند هستند خودشان بدون واسطه با تجمیع کنندگان وارد مذاکره شوند و به طور طبیعی ویدئو رسانه ها از این چرخه حذف می شوند و تلاش یک دهه فعالیت موسسات با این ساز و کار منقطع می شود.
– این طور نیست. تاکنون بسیاری از این موسسات ویدئو رسانه ادعا می کنند فیلم هایی که در اختیار دارند حق رایت توزیع نمایش خانگی به طور مطلق گرفتند و بدون محدودیت زمان در اختیار دارند. برخی هم در قراردادهای خود با تهیه کنندگان سینمایی عنوان vod را در قرارداد ذکر کردند و صاحب اثر هم امضاء کرده است . تاکنون موسسات ویدئو رسانه حق رایت Vod را هم گرفتند و تا زمانی که محدودیت زمانی دارند با تجمیع کنندگان قرارداد ببندند و منافع را از آن خود بکنند اما من به بعد اگر روابط تهیه کنندگان و موسسات ویدئو رسانه روابط صمیمانه و حاکی از اعتماد متقابل باشد به نظرمن تهیه کنندگان سینمایی نظر موسسات ویدئو رسانه را تامین خواهند کرد به این معنا که با آمدن vod توزیع محیطی فیلم از بین نمی رود در کشورهای پیشرفته هم VODحداکثر ۳۰ درصد بازار را در اختیار گرفته و ۷۰ درصد بازار در اختیار شبکه نمایش خانگی است. در این ۳۰ درصد اگر روابط بین دو طرف (تهیه کننده و ویدئو رسانه) اعتماد آمیز باشد که به نظرم این طور هست، موسسات رایت VOD راهم به موسسات واگذار می کنند اگر هم این امکان را در اختیار موسسات قرار ندهند این حق طبیعی تهیه کننده است که با توجه به ایجاد فرصت جدید قصد دارد از این فرصت بهره ببرد و هزینه های تولید را تامین کرده اگر منفعی هست به خودش بازگردد. ما به موسسات ویدئو رسانه پیشنهاد کردیم جمع بشوند و یک شرکت تعاونی دایر کنند و در عرصه تجمیع کنندگی وارد شوند و ما حمایت لازم را از این عزیزان خواهیم کرد.
 تجمیع کنندگان ممکن است چند صد میلیون و یا میلیاردها هزینه صرف زیرساخت کرده باشند. این موسسات ممکن است این مبالغ را در اختیار نداشته باشند چه تمهیدی اندیشیده شده که این امر محقق شود؟
– یک موسسه ویدئو رسانه ممکن است نتواند این کار انجام دهد اما ۳۸ موسسه است که به رسمیت می شناسیم این دستهای کوتاه و نازک می توانند در کنار هم به یک مشت آهنی بدل شوند و قدرت رقابت با تجمیع کنندگان خواهند داشت. این موسسات خودشان در این صنف تجربه دارند و حضور فعال داشتند من معتقدم در این تحول تکنولوژیک خواهند توانست ازابتکار و خلاقیت برخوردار باشند. ما بالاجبار این تحول تکنولوژیک را باید به رسمیت بشناسیم و متناسب با فرمول های جهانی و متناسبت با تحول تکنولوژیک که در جهان اتفاق می افتد حرکت نکنیم همه حذف می شویم و این به ضرر سینمای ملی است. به عنوان کنشگر خلاق ما از این تحول باید طوری بهره برداری کنیم که بتوانیم خودمان را تطبیق دهیم با شرایط جدید.
میزان برآورد مالی و هزینه کرد تجمیع کنندگان چه میزان است؟
– ما عرصه را عرصه رقابت تعیین کردیم هیچ سهمی از پیش تعیین شده برای تجمیع کنندگان به رسمیت نشناختیم. ما تنها شروط حرفه ای برای این که بتوانند با تهیه کنندگان قرارداد ببندند در نظر گرفتیم . یکی از شروط اساسی ما این بود تجمیع کنندگان تا ۶ ماه آینده ۱۰۰ هزار کاربر را داشته باشند و شرط دوم این که به صورت صددرصد ضریب همزمانی به ما اعلام کنند. تجمیع کنندگانی هستند که قرارداد می بندند، اما اگر همزمان ۱۰۰۰ نفر فیلم درخواست کنند نوبت می دهد. موجب می شود کاربر منصرف شود. ضریب همزمانی صددرصد را باید اعلام کنند تا کلیک صورت گرفت صفحه باز شود و کاربر بتواند فیلم را ببیند تا کاربران بدون دغدغه فیلم های درخواستی خود را ببینند . شرایط برای همه یکسان تعریف شده اما کسانی که میخواهند وارد این عرصه شوند به عنوان تجمیع کنندگان شرایط سخت را گذاشتیم تا اپراتورهای ضعیف وارد نشوند.
با چه توان مالی این تجمیع کنندگان وارد رقابت شدند تا ببینم موسسات ویدئو رسانه می توانند وارد این رقابت شوند.
– ما به جای سنجیدن توان مالی، توان تخصصی و زیرساختی تجمیع کنندگان را مورد ارزیابی قرار دهیم و انتخاب کنیم یک فرم اطلاعات (دیتا شیت) در نظر گرفتیم از جمله این مهم که نرم افزار را از کجا خریداری کردید لایسنس دارد یا خیر و… سرورها را بازدید کردیم وقتی شرکتی ادعا می کند که ۱۰۰ هزار کاربر دارد باید سرور متعدد داشته باشد تا بتواند به کاربران خدمات بدهد. کارشناسان سرورها را دیدند و این اطمینان حاصل شد که تجمیع کنندگان زیرساخت درست فراهم آوردند و در خدمت تولید محتوا هستند. امیدواریم با حمایت تهیه کنندگان سینمایی بتوانیم به تامین محتوا بپردازیم . در کشور زیرساخت با تلاش دولت ها آماده است پهنای باند فراهم کردند ما با مشکل محتوا مواجه هستیم که باید تامین کنیم. شرکت های تجمیع کننده هم به این جمع بندی رسیدند هرقدر تنوع محتوایی وجود داشته باشد به همان میزان کاربران بیشتری خواهند داشت پهنای باند بیشتری فروش خواهد رفت و همه منتفع خواهند شد. احساس می کنیم با راه اندازی VOD یک نهضت تولید محتوا راه می افتد انشاء الله به نفع تهیه کنندگان، موسسات ویدئو رسانه و همه خواهد شد.
تجمیع کنندگان براساس کلیک بر تامین کننده محتوا پول خواهند داد چگونه تهیه کننده یا شرکت ویدئو رسانه ازمیزان بازدید فیلم و سهمش از خرید روزانه مخاطب مطلع می شود؟
– سوال بسیار خوبی است . عرصه اینترنت عرصه درآمدهای اندک است . عرصه سنت و ریال است. اما این مبالغ وقتی در حجم عظیم میلیونی قرار می گیرد میلیاردها ریال و دلار را باعث می شود. در عرصه VOD وقتی فیلمی کلیک می خورد بخشی از درآمد حاصله به تامین کننده برمیگردد . تامین کننده ازطریق لب تاپ،تلویزیون هوشمند یا موبایل می تواند ببیند که چند نفر آنلاین فیلم را می بینند . عرصه IT عدالت محور است همه چیز شفاف است. به صورت اینترنتی به حساب واریز می شود. هزینه تبلیغات هم همینطور محاسبه می شود.
مساله این است که تهیه کننده وقتی فیلمی را می‌ساخت به بازگشت سرمایه که بخشی از آن فروش رایت فیلم به شبکه نمایش خانگی توجه می کرد اما در شرایط فعلی VOD بخشی از مخاطبان شبکه نمایش خانگی را به خود اختصاص می دهد با کاهش مخاطب شاهد کاهش مبلغ رایت فیلم خواهیم بود و پیش بینی هم از میزان مخاطب VOD وجودد ندارد چگونه صاحب اثر می تواند برای تولید بعدی و تامین محتوا قدم بردارد؟ سینمای بخش خصوصی روی فروش رایت فیلم به شبکه نمایش خانگی محاسبه می کند و برای تولید کار بعدی اقدام می کند چه راهکاری در این حوزه نظر گرفتید.
با آمدن vod توزیع نمایش خانگی قطع نمی شود اما ممکن است حق رایت فیلم های سینمایی در شبکه نمایش خانگی کاهش بیابد اما در کنار این کاهش با توجه به چرخه جدید VOD ایجاد شده تهیه کننده می تواند با دو گروه موسسات ویدئو رسانه و تجمیع کنندگان قرارداد ببندد. به طورمثال اگر رایت ۱۵۰ میلیون تومان بوده الان ممکن است ۱۰۰ میلیون تومان در اختیارم قرار بگیرد اما به جای ۵۰ میلیون از دست رفته اگر فیلم خوبی باشد حداقل یک میلیون نفر یا حداقل دو فیلم را کلیک خواهند کرد و با درآمد فیلم در عرصه vod کسب می کند به مراتب بالاتر از ۵۰ میلیون است. درآمدی که نصیب تهیه کنندگان و تامین کنندگان در عرصه شبکه نمایش درخواستی می شود قابل مقایسه با وضعیت فعلی نخواهد بود. ما تصور می کنیم این قدر درآمد زیاد خواهد بود که باعث تولیدمحتوای جدید خواهد شد.
پرمخاطب بودن فیلم برای تامین کننده اثر امتیازی نیست تا تجمیع کنندگان مبلغی را به عنوان پیش پرداخت به صاحب اثر یا موسسه ارایه بدهد؟
-تعیین پیش پرداخت براساس قرارداد مابین تامین کننده و تجمیع کننده است. ما شروطی برای این موضوع در نظر نگرفتیم اگر فیلم خوبی باشد ممکن است تامین کننده پیش پرداخت طلب کند. ما به این جمع بندی رسیدیم که محتو ای فیلم های ما بسیار غنی است اما نباید مخاطبان اندکی داشته باشد و مخاطب ۱۰۰ هزار نفر باشد باید میلیون ها بیننده داشته باشد.
یک مشکل اصلی قاچاق فیلم ها است.
– بله. باید این مشکل هم مرتفع شود اما محتوای ما زیرنویس ندارد. گروهی از روسیه به ایران آمدند و به این مهم اشاره داشتند که چرا با هنرمندان خوب، ادبیات غنی و فیلم های خوب چرا فیلم ها باز یرنویس روسی ارایه نمی دهید که ما مخاطبان میلیونی برای فیلم های شما باشیم. ایرانی های خارج از کشور با مام میهن قطع است اگر بتوانیم از طریق Vod و نصب اپلیکشن های خودشان بتوانند فیلم ها را در سرورها بریزند و کاربرها استفاده کنند یا ست آپ باکس به صورت رایگان در پایتخت کشورها عرضه کنند میلیون ها مخاطب فیلم ها را خواهند دید. فیلم ممکن است قاچاق شود اما کیفیت آن پایین است. ما در موسسه رسانه های تصویری در حوزه vod ناظر کیفیت فیلم هستیم بدین معنا که فیلم مشخص شود با چه کیفیتی عرضه شده و اگر کاربر به هر دلیلی آن کیفیت را نداشته باشد ما به عنوان ناظر روی خط کاربر برویم و اگر اعتراض به جا بود بخشی از مبلغ را بازگردانیم. ما به‌عنوان موسسه رسانه های تصویری کل زنجیره را مونیتور خواهیم کرد، کیفیت را به لحاظ محتوا و کیفیت نظارت می کنیم و تجمیع کنندگان تعهد دادند و می دهند اگر احساس کنیم در مفاد قرارداد کوتاهی می شود ما می توانیم همکاری را قطع کنیم و یک رصد کاملا علمی ، تخصصی و فنی را خواهیم داشت. به نظرم حرکت مبارکی است به شرطی که کوشش کنیم محتوای فرهنگی ، دینی، ملی و بومی خودمان را به نحو مقتضی با استفاده از تکنولوژی جدید ارایه دهیم.
کاربر ایرانی که حجم اینترنت خریداری می کند با مبلغی که به شبکه نمایش درخواستی پرداخت می کند از قیمت DVD عرضه شده در شبکه نمایش خانگی بیشتر است و مقرون به صرفه نیست.
– نباید آنچه که در vod عرضه می شود قیمت بالاتر از DVD باشد که در شبکه نمایش خانگی توزیع می شود. ما با وزارت مخابرات به این جمع بندی رسیدیم که وزارت مخابرات در این کار به دنبال درآمدزایی نباشد، ما هم در وزارت ارشاد به دنبال درآمد نیستیم . ما رقمی را اعلام کردیم و در حال مذاکره هستیم تا در حد ۱۰۰۰ تومان بتوانیم تثبیت کنیم . با هر کلیک کاربر ۱۰۰۰ تومان از حساب کاربر واریز بشود به حساب تجمیع کننده و فیلم را با کیفیت خوب ببیند از طرف دیگر ما این اعتقاد را داریم اگر گران باشد چرخه شکست خواهد خورد. ما به دنبال ارزان ارایه دادن محتوا هستیم . دربسیاری از کشورها پیشرفت زیرساختی به گونه ای است که پهنای باند را رایگان می دهند و یا با قیمت پایین می دهندو درآمد را در محتوا کسب می کنند. در کنار محتوا، تبلیغات، سرگرمی، خدمات و ارزش افزوده است و در آمد از این طریق کسب می کنند. برخی از این تجمیع کنندگان هم به این جمع بندی می رسند در چرخه Vod مخاطبشان هستند بابت پهنای باند هزینه نگیرند. اگر چنین تفاهمی به قوت خود باقی بماند من مطمئنم کاربر ما با دیدن یک فیلم، مبلغ به مراتب کمتری را به ازای خرید DVD تقبل می کند خواهد داد.
شنیده بودیم این مبلغ ۵۰۰ تومان از حساب کاربر کسر می شود؟
– یک مبلغ هزینه پهنای باند است و یک هزینه برای دیدن فیلم، تلاش می کنیم کاربر برای دیدن یک ساعت فیلم مبلغ ۱۰۰۰ تومان از حسابش کسر شود. این تثبت نشده تلاش می کنیم این اتفاق بیافتد وزیر مخابرات هم دستور داده ریالی از شبکه درخواستی نمایش نصیب دولت نشود ماهم در وزارت ارشاد همین نیت را داریم. همه منافعی که از مبلغ اندکی که از کاربر دریافت می شود بین تجمیع کننده ، اپراتور زیرساختی و تامین کنندگان سینمایی توزیع می شود.
با توجه به شرایط اینترنت کشور و تهران که ۲۰ درصد از این کلانشهر تحت پوشش اینترنت نیست چگونه به موفقیت VOD امیدوار هستید؟
– مستحضر هستید کاربران تلگرام در ایران حدود ۱۴ میلیون نفر هستند اگر بتوانیم بخشی از این ۱۴ میلیون نفر را معطوف به vod کنیم ببینید چه اتفاق بزرگی خواهد افتاد. VOD با زیر ساخت OTT در هر کجا و هر زمان با هر دستگاهی امکان دیدن فیلم فراهم شود. در وضعیتی هستیم که روز به روز پهنای باند ما اضافه می شود و مخاطبان افزایش می یابد. اجازه بدهید در این تحول تکنولوژیک، کنشگر خلاق باشیم و محتوای خوب را عرضه کنیم اگر مشکل زیر ساخت داریم همچنان که دولت تلاش کرده همچنین دردولت های گذشته خلاء زیرساختی خودمان را تامین کنیم. استاد دانشگاه افتخار نکنم مقالات دیگران را دانلود می کنم بلکه دستاوردهای دانشجویان و اساتید را آپلود کنم و دیگران از مقالات ما استفاده کنند ما با تامین محتواهای غنی از دانلود خارج می شویم و دیگران از جمله مخاطبان داخل و خارج کشور و مخاطبان کشورهای آسیای میانه، عربی و اقصی نقاط دنیا ازمحتوای غنی ما بهره ببرند.