اندر حکایت طراحی جلد

باصلوات بر محمد و ال محمد این یادداشت با تاکید بر متن نوشتاری طرح های روی جلد نوشته شده است. عبارات، پیام های تبلیغی و سایر شعارها و اعلانات روی پاکت و اصطلاحا" جلد محصولات نمایش خانگی با وجود رقابت بین موسسات و ایجاد انگیزه برای خرید محصول در مشتری، می تواند موضوع مستقلی برای مطالعه باشد. از سال ۱۳۷۸ که بر روی کاور نسخه VHS محصول این عبارت قید می شد "فروش این فیلم در سوپر مارکت ها،فروشگاه های زنجیره ای و … بلامانع است" تا الان که جوایز دلفریب مانند؛ خودروهای سواری به رخ مخاطبان کشیده می شوند، تلاش بر این بوده است که از فضای موجود حسن استفاده برای اطلاع رسانی صورت گیرد.

امضای معتبر

 در این بین گاه تصویر امضای یک هنرمند بر روی جلد درج می شود تا مشتری از تکثیر محصول خوددداری کند و در اغلب موارد موسسه ناشر به جمله "سپاسگذاریم که نسخه اصلی را تهیه می کنید"، اکتفا می کند.

تکنیک های ارتباطی

فرهنگ استفاده از SMS که در جامعه گسترش یافت، موسساتی با اعلام سامانه پیام کوتاه پلی برای دریافت نظرات مخاطب زدند. شماره اعلام شده یا برای شرکت خریداران در مسابقه است و یا برای آگاهی از بازخورد پیام و کیفیت فیلم در افکار عمومی است. البته موسساتی که مایل به دریافت نظرات مردم دارند، تاکنون نتیجه ارزیابی خود از پیام  های مردمی را بازتاب نداده اند. مگر انکه اعلام چنین سامانه ای فقط نفش فیگوراتیو داشته باشد و کارکرد واقعی برای آن پیش بینی نشده باشد. به عنوان مثال تهیه کننده و کارگردان یک اثر باید از دریافت دیدگاه های مردم در شبکه استقبال کنند و مترصد اخذ نظرات مردم از موسسات ویدیو رسانه باشند.

طراحی

طراحی روی جلد محصول در اغلب موارد از پوستر اصلی فیلم تبعیت نمی کند و المان های اصلی آن با چیدمان متفاوت بازآفرینی می شوند. در مواردی دیده شده است. استفاده از عکس رایج ترین تمهید طراحان برای طراحی پوستر است و کمتر دیده شده است که طراحان نامداری برای طراحی جلد و یا پوستر فیلم های شبکه دعوت به کار شوند. بکارگیری اپراتورهایی که آشنایی با فتوشاپ و کمی هم علاقه به طراحی دارند، وضعیت مشابهی را برای موسسات رقم زده است. با گذشت ۱۲ سال از حضور موسسات خصوصی در شبکه ویدیویی، هنوز هیچ موسسه ای با مواد تبلیغی منحصر بفردش شناخته نمی شود. یافتن کاراکتر و هویت مخصوص از پی یک دهه فعالیت عنصر مهمی برای بازشناسی موسسات از یکدیگر است.

هر سخن جایی و هر نکته ...

در مواردی موسسه ای پیام یا خبری را که در اصل مخاطب آن فروشنده است، بر روی جلد محصول منتشر می کند. پیامی نظیر: غیر قابل مرجوعی! چنین قید و تاکیدی را معمولا" بازاریابان باید به فروشگاه داران در مواجهه های شفاهی و در تور ویزیت خود در میان بگذارند و ممکن است در غیر اینصورت با واکنش و مقاومت فروشنده ها مواجه شود. تصور کنید با دیدن این پیام بر روی ولت چه احساسی به بیننده فیلم دست می دهد؟

کی به کیه؟

  با ورود شرکت های حرفه ای پخش و مشارکت بین دو یا چند موسسه برای تامین و عرضه محصول، مدتی است لوگوی چند موسسه و شرکت در کنار یکدیگر مساحتی از جلد را اشغال می کند و بر خلاف گذشته، خریدار در نگاه اول نمی تواند ناشر اصلی را تشخیص بدهد. کنار هم قرارگرفتن نام و آرم چند شرکت فی نفسه بد نیست اما به شرط آنکه نظم و نسق و منطقی بر تقدم و تاخر ان حاکم باشد.

بارکد

تصویر بارکد هم که احتمالا" از سامانه ایران کالا اخذ شده است نه تنها در بین همه موسسات رواج ندارد بلکه دیده شده است که موسسه ای بارکد را روی بعضی از عناوین منتشره اش درج می کند و این شناسه را برای فیلم های دیگری ضروری نمی داند! فلسفه اصلی استفاده از بارکد آن است که امکان ردگیری هویت کالا برای ناظران و خریداران بصورت توامان فراهم می شود. این خصلت در دوره ای که دوغ و دوشاب بواسطه تنوع و گستره کار متخلفان یکی شده، از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

حساب دو دوتا چهارتا

تا مدتی قبل اعلام تیراژ محصول مایه مباهات و فخر موسسه ناشر بود. بزرگنمایی در شمارگان اعلام شده که با هدف عرضه محصولی پر مخاطب صورت می گرفت، اندک اندک به حاشیه رفت و تیراژ واقعی در لیست اسرار مگو قرار گرفت. از جمله دلایل تغییر رویکرد موسسات بازگشت آنها به جاده صداقت و راستگویی و نیز پرهیز از آدرس غلط دادن به تهیه کنندگان سینما بود. زیرا تهیه کنندگان فردای انتشار محصول با ضرب و تقسیم تیراژ فیلم و مبلغ مورد معامله به رقم سود احتمالی موسسات دست می یافتند و در قراردادهای بعدی مبلغ بیشتری برای فروش رایت مطالبه می کردند.

درست بنویسیم

یکی از مشکلات موسسات از گذشته تا حال درج عبارات غلط از حیث دستوری و درست نویسی بر روی مواد تبلیغی بوده است. در همین یادداشت پیش روی شما دو عبارت تبلیغی و اطلاع رسانی را نقل کرده ام که در بازخوانی دوباره آنها پی به غلط بودن آنها خواهید برد. عبارت اول: "سپاسگذاریم که نسخه اصلی را تهیه می کنید." عبارت صحیح این است: "سپاسگزاریم که نسخه اصلی را تهیه می کنید."

عبارت دوم: غیر قابل مرجوعی" عنوان درست این است: غیر قابل ارجاع. یا مرجوعی پذیرفته نمی شود. البته معادل فارسی "بعد از فروش پس گرفته نمی شود." گویاتر است اما چون شما و من نگارنده می دانیم که منظور ناشر، مغازه داران است و مرجوع از اصطلاحات رایج در کار بازرگانی است، به اصلاح عبارت و پیشنهادی که کلمه مرجوع در آن است، اکتفا می کنیم.

حقوق معنوی صاحب اثر

با اینکه معرفی پدید آورندگان اصلی محصول که در صدر آنها تهیه کننده و کارگردان اثر جای دارند، اصلی مهم در تبلیغات یک فیلم به شمار می رود، متاسفانه در مواردی موسسات با غفلت از این امر، نام خالقان اثر را به پشت جلد منتقل می سازند و سبب دلخوری و شکایت سازندگان می شوند. این سهل انگاری در باره فیلم های ایرانی عیب بزرگی محسوب می شود و بعضا" موجب مشکلات حقوقی شده است.