سعید رجبی فروتنگزارشی از یک اتفاق نامیمون که شبکه نمایش خانگی را بشدت تهدید می‌کند
ما دزدی نمی‌کنیم شما چطور؟!
اظهارات جالب عوامل «ورود آقایان ممنوع» درباره نسخه بی‌کیفیت فیلم
اگر فکر می‌کنید انتشار نسخه‌ای اینچنین بی‌کیفیت اتفاقی نادر و «حاد» است و احتمالا انتظار پوزش از سوی عوامل فیلم را دارید اندکی در اشتباهید! گویا عوامل فیلم نظرات دیگری دارند.
علی سرتیپی (تهیه‌کننده): کیفیت این نسخه پایین است ولی مجموعه در آن حد هم نیست که بگوییم مساله شده باشد اما متاسفانه کیفیت این نسخه بالا نیست. در حال پیگیری هستیم و یک نسخه بهتر را هم به بازار خواهیم داد اما آنقدر قضیه حاد نیست فقط یک مقدار کیفیت DVD را ندارد
امید صبوری: بحث مبارزه با تکثیر غیرمجاز محصولات فرهنگی مدتی است به‌واسطه فهرست پربار فیلم‌هایی که در انتظار ورود به شبکه نمایش خانگی هستند در محافل سینمایی رونق دوباره یافته است؛ بویژه اینکه احتمال ورود نسخه‌های کپی فیلم‌های سینمایی به بازار غیررسمی هم وجود دارد که صراحتا مسؤولان و فعالان سینمایی خرید آن توسط مخاطبان و علاقه‌مندان را «سرقت» می‌نامند و در تقبیح آن شعار می‌دهند: «شما هرگز دزدی نمی‌کنید!»
فاصله‌ای که روز به روز زیاد می‌شود
درست در حالی که حرکت فرهنگی شکل گرفته برای مبارزه با پدیده شوم «قاچاق محصولات فرهنگی» کم‌کم در حال به بار نشستن بود و در همین سال گذشته شبکه نمایش خانگی با ارائه محصولات متنوع، دوران درخشانی را تجربه می‌کرد ناگاه ورق برگشت و با ورود به دهه ۹۰ همه توفیقات فراموش و رکود بر موسسات ویدئورسانه حاکم شد! افزایش ناگهانی قیمت‌ها به دلیل برخی تحولات فرامتنی و از آن تاسف‌بارتر اختلالات عجیب در پروسه تولید و توزیع محصولات روز به روز فاصله میان مخاطبان و شبکه نمایش خانگی را بیشتر کرد. ۲ سریال «قلب یخی» و «قهوه‌تلخ» گرفتار معادلات تولید شدند تا تمام اقبالی که از ناحیه این دو متوجه شبکه نمایش خانگی شده بود رو به خاموشی بگذارد. همزمان پخش فیلم‌های روز سینمای ایران هم با اختلال مواجه شد و بعضا موسسات مقهور سرعت عمل توزیع‌کنندگان غیرمجاز شدند. در چنین شرایطی خبر ورود فیلم‌های توفیق یافته در اکران عمومی به شبکه نمایش خانگی بهترین امیدواری برای احیای روند روبه رشد این «رسانه» بود اما این اتفاق هم به واسطه سلسله اتفاقاتی نامیمون بی‌سرانجام ماند.
امیدهایی که بی‌حاصل بودند
«جدایی نادر از سیمین»، «اخراجی‌ها-۳» و «ورود آقایان ممنوع» 3 فیلم پرفروش اکران ۹۰ تا به امروز بوده‌اند؛ فیلم‌هایی که هر کدام پتانسیل بالایی برای ثبت فروشی میلیاردی در شبکه نمایش خانگی را هم دارا بودند اما اولی گرفتار سرعت عمل کپی‌کاران غیرمجاز شد و تا عوامل فیلم به خود بجنبند فیلم اصغر فرهادی در پیاده‌روها دست به دست شد. پس از آن هم برای مهار این موج نسخه‌ای از فیلم روانه بازار شد که هیچ تفاوت و مزیتی نسبت به نسخه قاچاق نداشت مگر در قیمت! مخاطبان و علاقه‌مندان فیلم به جای یکهزار تومان برای خرید نسخه «باکیفیت» اما قاچاق فیلم باید ۲۵۰۰ تومان برای خرید DVD «نسبتا باکیفیت» اما مجاز فیلم می‌پرداختند؛ اتفاقی که با گلایه رسانه‌ها به افزودن بخش‌هایی از تصاویر پشت صحنه فیلم به نسخه‌های مجاز بعدی انجامید اما باز نتوانست از نظر کیفیت و جذابیت نظر مخاطبان حرفه‌ای‌تر را ارضا کند. عوامل فیلم «اخراجی‌ها-۳» هم با شرایطی مشابه تصمیم گرفتند پشت صحنه این فیلم را در نسخه‌ای کاملا مجزا روانه بازار کنند تا علاقه‌مندان برای تهیه هر دو نسخه ۵ هزار تومان ناقابل بپردازند! سومین فیلم این فهرست که این روزها روانه بازار شده است اما حکایتی پیچیده‌تر دارد.
ورود «کیفیت» ممنوع!
با ورود تازه‌ترین ساخته سینمایی رامبد جوان به شبکه نمایش خانگی پیش از تحلیل‌های امیدوارکننده و ثبت رکورد در جدول فروش محصولات ویدئورسانه گلایه‌های همراه با تعجب علاقه‌مندان و خریداران این محصول در رسانه‌ها انعکاس یافت. تصویر کدر و بی‌کیفیت، راش‌هایی ناقص و کوتاه به نام «پشت‌صحنه» (تنها به مدت ۱۰ دقیقه!) و حذف و تعدیل برخی صحنه‌های کلیدی نسبت به نسخه‌ای که مخاطبان بسیاری (به گواه رقم فروش میلیاردی فیلم) در سینما تماشا کرده بودند، از ویژگی‌های بارز این نسخه بود! جالب اینکه در پیش‌خبر مرتبط با توزیع این محصول آمده بود: «این فیلم که سومین ساخته سینمایی رامبد جوان محسوب می‌شود همراه نماهایی از پشت صحنه کار به شبکه خانگی عرضه شده است. توزیع فیلم در شبکه نمایش خانگی هم به گونه‌ای حرفه‌ای صورت گرفته چون نه‌تنها همه سوپرمارکت‌ها و مراکز عرضه محصولات ویدئویی به فروش آن می‌پردازند بلکه کیوسک‌های روزنامه‌فروشی سطح شهر هم از جمله مراکزی هستند که DVD فیلم در آنها توزیع شده است!» اینکه در دسترس بودن فیلم در کیوسک‌ها و سوپرمارکت‌ها را تا چه اندازه می‌توان نشانه‌ای بر «حرفه‌ای» بودن توزیع یک محصول دانست داستان دیگری است اما از قبل همین توزیع حرفه‌ای محصولی به مخاطبان عرضه شد که به قول یکی از آنها: «کیفیتش افتضاحه… صد رحمت به vcdهای قدیم! کل تصویر نویز داره هر کی فیلم رو توی سینما ندیده باشه فکر می‌کنه فیلم با حداقل نور ضبط شده…».
چطور می‌خواهند جبران کنند؟
ساعتی پس از انتشار نخستین گلایه‌ها درباره کیفیت پایین نسخه‌های سینمایی، سایت «کافه سینما» بخشی از نظرات سراسر گلایه مخاطبان خود را منتشر کرد که حائز نکات جالب توجهی بود. یکی از کاربران این سایت می‌گوید: «من DVD را گرفتم اما نتوانستم تا آخر فیلم را ببینم. چطور می‌خواهند جبران کنند؟» کاربر دیگری معتقد است: «متاسفم که هنوز شرکت‌های پخش فیلم به فکر سود مالی از یک اثر هستند و کیفیت فیلم برایشان اهمیت ندارد… با وجود آمدن بلو-ری و سیستم‌های جدید هنوز هم یک فیلم را نمی‌توانیم به یک DVD باکیفیت تبدیل کنیم… هنوز نمی‌توانیم یک منوی واقعی و حساب شده برای آن طراحی کنیم… هنوز هم وقتی روی فیلمی می‌نویسند به‌علاوه پشت صحنه، باید شک کرد ولی در همه جای دنیا DVD عبارت است از حداقل یک ساعت پشت صحنه همراه مصاحبه با عوامل فیلم و تکه‌های حذف شده و… این فقط و فقط نتیجه این است که از افراد متخصص استفاده نمی‌شود و نتیجه‌اش می‌شود کیفیت پایین، صدای خراب و ۸دقیقه پشت صحنه!» نظر یکی دیگر از کاربران این سایت هم در نوع خود جالب توجه است: «DVD «جدایی نادر از سیمین» هم مشکل‌دار بود! تقصیر ماست که مراعات می‌کنیم و نمی‌خواهیم غیرمجاز تهیه کنیم، اونوقت بی‌کیفیتی و اشکالدار بودن می‌شود دستمزدمان! واقعا که!»
بیشتر تشویق می‌کنیم تا تنبیه
سعید رجبی‌فروتن به عنوان مدیرکل دفتر همکاری‌های سمعی و بصری معاونت سینمایی ارشاد بی‌تردید نخستین گزینه برای پرس‌وجو درباره این اتفاقات عجیب در شبکه نمایش خانگی است. رجبی‌فروتن در پاسخ به پیگیری خبرنگار
«وطن امروز» درباره فیلم رامبد جوان ضمن تاکید بر اینکه هنوز به شخصه نسخه تکثیر شده در بازار را ندیده‌ام اما نسخه‌ای که برای بررسی به ما ارائه شد نسخه‌ای باکیفیت بود، تصریح کرد: «ما برای مواردی از این دست کمیته‌ای در نظر گرفته‌ایم تا انواع تخلفات احتمالی در زمینه توزیع محصولات از سوی موسسات ویدئورسانه را احصا و فهرست کنند. بر اساس نظرات همین کمیته هم در صورت تطابق عمل هریک از موسسات با این سرفصل‌ها که مصداق تخلف هستند حتما رای مقتضی صادر و نسبت به اصلاح روند ارائه محصول اقدام خواهد شد». وی درباره کیفیت برخورد با این دست تخلفات که بی‌اعتمادی مخاطبان نسبت به شبکه نمایش خانگی را به دنبال خواهد داشت، افزود: «ما در زمینه ارائه محصولات سعی بر این داریم موسساتی را که پیشرو هستند مورد تشویق قرار دهیم و آنهایی که اینگونه نیستند و مخاطبان از کیفیت آثارشان رضایت ندارند بسته به مورد اعتراض و تخلف مورد تنبیه قرار دهیم. البته تجربه ما در این سالیان نشان داده است که رویکرد تشویقی همواره بیشتر از رویکرد تنبیهی پاسخ خواهد داد و بر همین مبنا بیشتر سعی در تشویق برای بهتر شدن خدمات موسسات داریم». رجبی‌فروتن البته در زمینه کیفیت نهایی محصولات به نکته مهمی هم اشاره می‌کند که تا حدودی موسسات رسانه را از قرار گرفتن بر صدر فهرست متهمان به کم‌فروشی می‌رهاند: «نکته‌ای هم که نباید آن را نادیده گرفت سواد تصویری پایین برخی تهیه‌کنندگان است که در ارائه نسخه مستر (اولیه) نکات استاندارد را رعایت نمی‌کنند و این موجب می‌شود کار موسسه توزیع با هر کیفیتی هم که باشد تحت‌الشعاع قرار گیرد. این در حالی است که ما بارها برای تهیه‌کنندگان جلسات آموزشی گذاشته‌ایم و خواسته‌ایم استانداردهای یک مستر خوب برای ارائه به موسسات ویدئورسانه را رعایت کنند اما هنوز در این بخش شاهد مشکلاتی هستیم».
حق نظارت برای ما محفوظ است
رجبی‌فروتن در ادامه به دیگر گلایه خریداران نسخه ویدئویی «ورود آقایان ممنوع» مبنی‌بر ممیزی دوباره برخی صحنه‌های فیلم که در اکران سینمایی روی پرده رفته است هم اینگونه پاسخ داد: «نظارت و بازبینی دوباره آثار پس از اکران عمومی برای ورود به شبکه نمایش خانگی حق مسلم ماست چرا که شبکه نمایش خانگی مدیوم کاملا متفاوتی با سینماست و باید در نظر گرفت که آثار در مدیوم ویدئورسانه در خانواده‌ها پخش می‌شود و باید استانداردهای آن را در نظر بگیریم. از همین رو حق حذف و اصلاح آثار برای ورود به شبکه نمایش را برای خود محفوظ می‌دانیم». وی در پاسخ به این سوال که افزایش قیمت محصولات ویدئورسانه نسبت به قبل را تا چه حد در فاصله گرفتن مخاطبان از این رسانه موثر می‌دانید هم گفت: «تا قبل از سال ۹۰ بحث ارائه محصولات در قالب DVD جزو اختیارات موسسات بود و هر موسسه‌ای که علاقه‌مند به این فرمت بود با افزایش قیمت محصول خود را به مخاطب ارائه می‌کرد. از ابتدای سال ۹۰ اما همه موسسات موظف شده‌اند آثار را در قالب DVD ارائه کنند. این نکته در کنار افزایش هزینه تمام شده برای محصولات در این سال به واسطه اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها سبب شد محصولات نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته باشند». رجبی‌فروتن به‌رغم تایید این افزایش ناگهانی قیمت تصریح می‌کند: «در عین حال توجه داشته باشید که مبلغ ۲۵۰۰ تومان برای DVD یک فیلم کماکان نسبت به مبلغ ۳۵۰۰ تومانی که تا ۴ سال پیش برای نسخه‌های VCD درج می‌شد، قیمتی معقول و قابل دفاع است. این قیمت فروش سبب شده همه موسسات سود قطعی خود را در افزایش تیراژ تعریف کنند و این رویه‌ای است که در هیچ‌کدام از کشورهای جهان نمونه‌اش را نخواهید یافت».
به دنبال مقصر برای جبران مافات
چند ساعت پس از گفت‌وگو با «وطن امروز» رجبی‌فروتن برای اطلاع از کیفیت فیلم منتشر شده در بازار اقدام کرد و بلافاصله در گفت‌‌وگویی توضیح داد: «به ناشر این فیلم که آقای غلامرضا موسوی، مدیر موسسه فیلمسازان جوان است فرصت دادیم طی
۲۴ ساعت آینده گزارش‌ها، پاسخ‌ها و دفاعیه خودشان را برای ما ارسال کنند. تا اینجا در کمیته فنی‌ای که برگزار می‌شود با بررسی این گزارشات بتوانیم به یک جمع‌بندی و نتیجه‌گیری برسیم». این مدیر سینمایی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌شود خسارت وارد شده به مردم را جبران کرد، گفت: «اجازه بدهید من بررسی‌هایم را بکنم تا متناسب با اتفاقی که افتاده و مقصرانی که شناسایی می‌کنیم، بتوانیم ما‌به‌ازای خسارت، جبران مافات کنیم». در این فاصله عوامل فیلم «ورود آقایان ممنوع» هم توضیحات عجیبی ارائه کردند که در ضمیمه همین گزارش خواهید خواند اما نکته اصلی حق و حقوق تضییع شده مخاطبان و علاقه‌مندانی است که اتفاقا به‌رغم انتشار نسخه غیرمجاز فیلم ترجیح دادند «دزد نباشند» و هرچند با هزینه بالاتر محصول اصل را تهیه کنند! آیا «کم‌فروشی» در این بازار که حاصلش سلب «اعتماد» عمومی نسبت به یکی از اصلی‌ترین پایه‌های اقتصادی سینمای ایران است، جرمی سبک‌تر از همراهی با فعالان غیرمجاز این عرصه یا به تعبیری «سرقت» دارد؟! مخاطبان سینمای ایران قطعا «دزدی نمی‌کنند» اما…
روزنامه وطن امروز- هفتم آذرماه
اضافه کردن نظر